ڕوژئاوای کوردستان کە دەکەویتە باکووری ولاتی سوریە ، چوکترین پارچەی کوردستانی گەورەیە و دەولەمندترین ناوچەی ژێرخانی ئابووری سوریەیە و، دەکرێ وەک دڵی سوریە ئاماژەی پێ بکڕێ. کوردستانی روژئاوا لە ناوچەیەک هەڵکەوتووە کە چاوەروانی هەلگیرسانی شەری جیهانی سێهەمی لە سەر ئاو و دەست راگەیشتن بە سەرچاوە ئاوییەکانی لێ دەکرێ و ، هەر ئێستا کێشەی نێوان تورکیە سوریە، لوبنان و ئیسرائیل، ئوردن و ئیسرائیل لەسەر روبارە نێودەولەتیەکانە کە سنووری ئەو ولاتانە دەبرێ، بەلام ڕوۆژئاوای کوردستان ئاوی زۆری هەیە و بەشی هەرە زۆری سەرچاوەی ئاوی ناوچە عەرەبیەکانی وڵاتی سوریە، لە ڕوژئاوای کوردستان هەلکەوتووە و بە خاکی کوردستان دا تێپەر دەبێ و، دەرژێتە ناوچە عەرەبیەکانی سوریە، بە پێی داتاکان ۳۹ لە سەدی کشتوکالی ئاویی سوریە، لە رۆژئاوای کوردستانە و، ٦۰ لە سەدی کانگای گاز و ٥۰ لە سەد کانگای نەوتی سوریە، لە خاکی رۆژئاوای کوردستان دان ، بەپێی ئەو زانیارانەی کە بڵاو بونەتەوە، نزیک لە ٥۰ لەسەدی بودجەی ولاتی سوریە لە سەرچاوە ئابووریەکانی رۆژئاوای کوردستانەوە دابین دەبێ . جیابوونەوە یان هەر شێوە دەسەلاتێک لە ڕۆژئاوای کوردستان، کە بە کردە دەسەلاتی ناوەند لەسەر رۆژئاوای کوردستان کورت بکاتەوە، ولاتی سوریە وەک جستەیەکی بێ دڵی لێدێ، بۆیە گەلی کورد لە ڕوژئاوای کوردستان لە راگەیاندنی فیدرالیەت دا، بێ کەس و بێ پیشتیوان ماویتنەوە و، هێزەکانی ئۆپوزیسیونی سوریە ، حکومەتی ناوەندیی ، ئەمریکا، ئێران و روسیەش کە هەموویان لەسەر چۆنیەتی چارەسەر کردنی کێشەی سوریە دژبەری یەکتر و ناکۆکن، بەلام هاودەنگ و هاوهەلوێستن لە سەر مانەوەی یەکپارچەیی خاکی سوریە و، هەموو ئەو هێزانە بەگشتی کەوتونەتە دژایەتی کردنی ئەو فیدرالیەتەی کە چەند ڕۆژ پێش ئێستا لە لایەن کوردانی رۆژئاواوە ڕاگەیندڕاوە. جگە لە گرینگی ئابووری رۆژئاوای کوردستان و کاریگەری لەسەر ولاتی سوریە، ناکرێ مەسەلەی کورد لە ناوچەکەدا لە ئارا دابێ و، باس لە ڕۆڵ و پێگەی ولاتانی ئێران و تورکیە و کاریگەری لەسەر مەسەلەی کورد لە ناوچەکە دا بەگشتی و بە تایبەتی سوریە، نەکرێ. هەر لە سەرەتایی دروستبوونی ئاڵوزییەکانی سوریە، وڵاتی تورکیە پالپشتی سەرەکی ئەو هێزە بوو، کە دژایەتی نەتەوەی کوردی لە سوریە دەکردو، لە شەری نێوان داعش و کوردانی رۆژئاوای کوردستان ، بە شێوەی جۆراوجۆر پشتیوانی و هاوکاری داعشی دەکرد. گەورەترین نیگەڕانی تورکیە دروستبوونی دەسەلاتێکی هاوشێوەی باشووری کوردستانە لە ڕۆژئاوای کوردستان. تورکیە ناتوانێ قەبوولی دوو کوردستانی فیدرال لە سنورەکانی بکا، لە کاتێکدا گەورەترین پارچەی کوردستان هەم لە رووی رووبەرەوە و هەم لە رووی حەشیمەتەوە کە داگیری کردووە ، لە کەمترین مافی نەتەوەی بێ بەش بێ و، لە دراوسێیاندا بەشێک لە نەتەوەکەیان دەسەلاتی خۆبەرێوەبردنیان بە شێوەی فیدرال هەبێ ، چونکە گەیشتنی کورد بە مافە سیاسی ونەتەوەیەکانی لە پارچەکانی دیکەی کوردستان، بەشێوەیی جۆراوجۆر کاریگەری لەسەر مەسەلەی کورد لە تورکیەش دەبێ و، ئەمنیەتی نەتەوەی تورکیە لە مەترسی دەخا. یەکێکی دیکە لە دڵەراوکێکانی تورکیە لە پێوەندی لەگەل ڕۆژئاوای کوردستان، بۆ بالادەست بوونی (پ ک ک )یە لە رۆژئاوای کوردستان و، دەست ڕاگەیشتنی گەوڕەترین هێزی چەکدار و نەیاری دەولەتی تورکیە ، بە هێزی ئینسانی و سەرچاوە ئابوورییەکانی رۆژئاوای کوردستان دەگەرێتەوە.
کوردانی رۆژئاوای کوردستان هەستێکی بەهێزیان بۆ پ ک ک هەیە و، نزیک بە پێنج هەزار رۆلەی کوردی سوریە لە ریزەکانی پارتی کرێکارانی کوردستان شەهید بوونە و، ڕۆژئاوای کوردستان شوێن و پێگەی سەرەکی پ ک ک بوو . لە پاشخانی کێشەی نێوان سوریە و تورکیە پارتی کرێکارانی کوردستان یەکێک لە هۆیەکانی ئاڵۆزی نێوان پێوەندییەکانی ئەو دوو وڵاتە دراوسێیە بوو، تەنانەت تورکیە ئاوی وەک چەکێک لە دژی سوریە بکارهێنا، بۆ ستاندنەوەی پشتیوانی سوریە لە پ ک ک ، دەکرێ بلین کە دەستگیرکرانی بەرێز عبداللە ئوجەلان بۆ پڕوژی گاپ و هەرەشەی گرتنەوەی ئاوی فورات دەگەڕێتەوە، چۆنکە سوریە لە دژی تورکیە پشتیوانی لە پ ک ک دەکرد و وەک کارتێکی فشار لە دژی تورکیە بکاری دەهێنا، بە کۆتای هاتنی بەشی زۆری پرۆژی گاپ ، ئیتر کارتەکەی سوریە لە دژی تورکیە سوتاو و، تورکیە ئەمجار بەهێزتر لە سوریە دەرکەوت و لەو ململانە ناوچەیە دا، پارتی کڕێکارانی کوردستان پشتیوانە ناوچەیەکی لە دەستدا و بەرێز ئۆجەلان بەناچاری سورییەی جێهێشت و، لە ئاکامدا دەست بەسەرکرانی لێکەوتەوە.
هەولەکانی تورکیە بۆ پێشگرتن لە دروستبوونی پیشتیوانی نێودەولەتی بۆ کوردانی ڕۆژئاوای کوردستان و ناساندنی هێزی پاراستنی گەل کە بەشێک لە هێزی پارتی کرێکارانی کوردستانە وەک هێزێکی تیروریست ، بێ ئاکام مایەوە و، ولاتانی هاوپێمان لە شەری داعش، پشتیوانی نیزامی خۆیان لە ی پ گە ڕاگەیاند و، بە ناردنی چەک وچۆل و پشتیوانی هێزی ئاسمانی ، هاوکاری کوردانی ڕۆژئاوایان لە دژی داعش کرد و ڕۆژئاوای کوردستان بوو بە سەنگەری خۆراگری و سەرکەوتن بەسەر هیزو توانای داعش و، کوبانی بو بە سەمبولی سەرکەوتن و خۆڕاگری. ئەگەر ولاتانی رۆژئاوا لە شەری دژی داعش پشتیوانی لە کوردانی رۆژئاوا دەکەن، بەلام لە دروستبوونی دەسەلاتێکی سەربەخۆ لە ڕۆژئاوای کوردستان ، دژی ویست و ئیرادەی کوردانی روژئاوای کوردستانن. دەسەلاتدارانی کورد لە ڕۆژئاوای کوردستان ، بە بێ کۆکردنەوەی پشتیوانی نێودەولەتی و ناوچەیی و، بەبێ لەبەرچاوگرتنی سیاسەتی ولاتە زلهێزەکان لە ناوچە و لە پێوەندی لەگەل چارەسەر کردنی کێشەی سوریە، فیدرالیان ڕاگەیاند و، لە نێو گۆرەپانی گەمە سیاسییەکانی وڵاتانی زلهێز لە خۆرهەلاتی نێوەراست تەنیا مانەوە.
دەولەتی تورکیە کە ئەندامی ناتویە و گەورەترین هاوپیمانی ئەمریکایە لە خۆرهەلاتی نێوەراست، دژی دروستبوونی هەرچشنە دەسەلاتێکە لە باکووری سوریە، کە کورد تەیدا خاوەن کیانێکی سیاسی تایبەت بە خۆی بێ. بەرژەوندی رۆژئاواییەکان لەگەل تورکیە زیاترە هەتا لەگەل کوردانی رۆژئاوای کوردستان و، تورکیە کاریگەری لە سەر هەڵوێستی سیاسی ولاتانی ڕوژئاوا لە ناوچەکەدا هەیەو، ولاتانی هاوپەیمان لە شەری داعش، لە چارەسەر کردنی کێشەو قەیرانەکانی سوریە پێویستیان بە هاوکاری و ڕۆلی تورکیە هەیە. بێ گومان هەڵوێست و داواکانی تورکیە شوێندانەر دەبێ ، لە دروست بوونەوەی دەسەلاتی دوای بەشار ئەسەد و، لانیکەمی مافی کورد لە حکومەتی دوای بەشار ئەسەد، ویست و ستراتیژی ولاتی تورکیەیە. بە پێی ئەو لێکدانەوانە حکومەتی فیدرالی ڕۆژئاوای کوردستان لەبەر نەبوونی هیچ پشتیوانیەکی نێودەولەتی و ناوچەیی، ئاسۆیەکی روونی بۆ سەرکەوتنی بەدی ناکرێ. ئەگەرچی ئاواتی هەموو کوردێکی نیشتمانپەروەر و ئازادیخواز، دروستبوونی کوردستانی سەربەخۆ و دەسەلاتێکی خۆمالی کوردییە لە پارچەکانی کوردستان، بەلام مخابن ئاماژەکان ئەو راستیە تالەمان بۆ دەردەخەن، کە سەرکەوتنی دەسەلاتێک لەشێوەی فیدرال لە رۆژئاوای کوردستان گەلێک زەحمەتە.
دروستبوونی دەسەلاتێکی سیاسی کوردی لە ڕۆژئاوای کوردستان بە سیاسەتی ولاتانی رۆژئاوا بەگشتی و، ولاتانی بەهێزی ناوچەیەی وەک تورکیە، ئێران و عەرەبستان گرێدراوە ، نەک بە ویستی و ئاواتی کوردانی ڕۆژئاوای کوردستان. بەلام ئەوە لە قارەمانەتی و ئازایەتی و فیداکاری کوردانی ڕۆژئاوای کوردستان بۆ دروستکردنی دەسەلاتێکی سەربەخۆ کەم ناکاتەوە .
