سه‌ره‌نجام دوای ٨ رۆژ دانیشتنی لۆزان، ئێران و وڵاتانی١+٥، به‌یاننامه‌یه‌کی هاوبه‌شیان بڵاو کرده‌وه که له لایه‌ن موگرینی، به‌رپرسی سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی یه‌کیه‌تیی ئورووپا و جه‌وادی زه‌ریف، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئێران، به ئینگلیزی و فارسی خوێندرایه‌وه.
دوابه‌دوای ده‌رکردنی ئه‌و به‌یاننه‌مه‌یه، که هێڵه سه‌ره‌کی و رێگه‌چاره گشتییه‌کانی رێککه‌وتنی کۆتایی،له خۆده‌گرێ، وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریکا و ئێران، له دوو سه‌ند و متنی جیاوازدا، خوێندنه‌وه‌ی خۆیان له‌و به‌یاننامه‌یه بڵاو کرده‌وه، که وه‌کوو یه‌کتر ناچن.
ئه‌گه‌ر به پێی سه‌نه‌دی وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریکا بێ، ئێران به ته‌واوی پاشه‌کشه‌ی کردووه و له هێڵه سووره‌کانی خۆی گوزه‌راوه؛ له به‌رامبه‌ردا به پێی مه‌تنێک که وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئێران ده‌ریکردووه، ئێران ئیمتیازی زۆری به ده‌ست هێناوه. به پێی مه‌تنی ئه‌مریکا، وه‌فدی ئێران، ته‌سلیمی خواستی ئه‌مریکا بوون و به‌رنامه‌ی ئه‌تۆمیی ئێرانیان خستۆته نێو پرۆسه‌یه‌کی پڕ کێشمه‌کێش، که ئه‌مریکا هه‌ر کاتێک بیه‌وێ ده‌توانێ بیانووی پێ بگرێ و گیری پێ بدا!
یه‌که‌م: وه‌فدی دانوستانکاری ئێران، ده‌سه‌ڵاتی ره‌های نه‌بووه و له چوارچێوه‌یه‌ک دا که بۆیان دیاری کراوه، توانای عه‌مه‌ل و ئیمتیاز دانیان هه‌بووه، مه‌نتق و پێویستیی وتووێژیش پێمان ده‌ڵێ که له لۆزانیش ڕا به‌رده‌وام له‌گه‌ڵ تاران هاوئاهه‌نگیان کردووه. که واته به‌و پێیه و، به پێی ئه‌و هه‌ڵوێستانه‌ی که ئێران رایگه‌یاندووه و ئه‌و هێڵه سوورانه‌ی دیاری کردوون، پێ ناچێ که ئه‌و سه‌نه‌ده‌ی وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریکا بڵاوی کردۆته‌وه، مه‌تنی ئه‌سڵی ڕێککه‌وتنه‌که بێ.
دووه‌م: ئه‌و قسه‌یه‌ی ئۆباما که هیچ به‌ربژێرێکی باشتر و کرده‌ییان، بێجگه له دانوستان و رێککه‌وتن، له به‌رده‌م دا نییه که رێ له په‌ره‌سه‌ندنی به‌رنامه‌ی ئه‌تۆمیی ئێران و ده‌ست راگه‌یشتنی به چه‌کی ئه‌تۆمی بگرێ، ئه‌وه‌مان پێ ده‌ڵێ که پێ ناچێ ئه‌مریکا و وڵاتانی دیکه‌ی ١+٥، توانیبیان به‌و راده‌یه له ئێران ئیمتیاز وه‌ربگرن یان باشتر بڵێین پاشه‌کشه‌ی پێ بکه‌ن.
سێیه‌م: پشتیوانی و رێزلێنانی پێش نوێژی هه‌ینی تاران و مه‌شهه‌د، له هه‌وڵه‌کان و خۆڕاگریی وه‌فدی دانوستانکاری ئێران، ئه‌و ئه‌گه‌ره، که مه‌تنی وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریکا، سه‌نه‌دی ئه‌سڵی لێک تێگه‌یشتنه‌که بێ، که‌متر ده‌کاته‌وه. له‌وانه‌شه ئه‌گه‌ر وه‌فدی ئێران ئه‌و هه‌موو پاشه‌کشه‌یه‌ی کردبێ، له لایه‌ن رێبه‌ری کۆماری ئیسلامی و توندئاژۆکانه‌وه لێیان قبووڵ نه‌کرێ.
چواره‌م: شیمانه‌یه‌کی لاوازتر ئه‌وه‌یه که کۆماری ئیسلامی وه‌ک نه‌ریتی هه‌میشه‌یی خۆی، ئه‌گه‌ر تا ئه‌و راده‌یه‌ش پاشه‌کشه‌ی کردبێ، بیشارێته‌وه و هه‌ر وه‌کوو سه‌رکه‌وتن وێنای بکا.
ئه‌و به‌یاننامه هاوبه‌شه‌ی که موگرینی و جه‌وادی زه‌ریف خوێندیانه‌وه، مه‌تنێکی ده‌قیقی حقوقی نییه و ناروونی تێدا هه‌یه و، پێده‌چێ ورده‌کارییه‌کانی ئاشکرا نه‌کرابن. بۆیه هه‌ر لایه‌نه‌و ته‌فسیری خۆی له چوارچێوه‌ی مه‌تنێک دا بڵاو کردۆته‌وه که لایه‌نێکی به‌هێزی دیپلۆماسیی گشتی هه‌یه و بۆ رازی کردنی دڵی موخالیفان بڵاو کراوه‌ته‌وه، بۆ ئه‌وه‌ی نه‌بنه کۆسپ له به‌رده‌م پرۆسه‌ی رێککه‌وتنی نیهایی دا. پێده‌چێ ئه‌مه چه‌شنێک باس یان رێککه‌وتنی له سه‌ر کرابێ.
مه‌عقول نییه لێک تێگه‌یشتنێک تا ئه‌و راده‌یه ته‌فسیر و خوێندنه‌وه‌ی جیاوزای بۆ بکرێ. چونکه لێک تێگه‌یشتن ده‌بێ ده‌قیق و ته‌فسیرهه‌ڵنه‌گر بێ؛ ده‌نا هه‌ر له ئێستاوه بۆخۆی ده‌بێته سه‌رچاوه‌ی کێشه.
ئه‌و به‌یاننامه هاوبه‌شه‌ی که موگرینی و جه‌اودی زه‌ریف خوێندیانه‌وه، رێی تێده‌چێ که به‌یاننامه‌یه‌کی هاوبه‌شی چاپه‌مه‌نی بێ، که ورده‌کارییه‌کی زۆر ماوه له سه‌ری رێکبکه‌ون، بۆیه په‌نایان بۆ ئه‌م راگه‌یه‌ندراوه هاوبه‌شه بردووه؛ ئه‌و قسه‌یه‌ی وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی فه‌رانسه، لۆران فابیۆس، که بابه‌تی پێوه‌ندیدار به کاتی هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی گه‌مارۆکانی سه‌ر ئێران، له چوارچێوه‌ی لێک تێگه‌یشتنی سیاسی دا، هێشتا یه‌کلایی نه‌کراوه‌ته‌وه، یان قسه‌ی پێش نوێژی هه‌ینی تاران، که له باره‌ی پرۆسه‌ی هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی گه‌مارۆکان، له وتووێژه‌کانی داهاتوودا باس ده‌کرێ، سه‌لمێنه‌ری ئه‌وه‌یه که به ته‌واوی له سه‌ر چۆنیه‌تیی لابردنی گه‌مارۆکان ساغ نه‌بوونه‌وه. هه‌ر بۆیه‌شه که ئێران و ئه‌مریکا هه‌ر کامیان به شێوه‌ی جیاواز باس له لاچوونی گه‌مارۆکان ده‌که‌ن. ئه‌گه‌رێکی دیکه ئه‌وه‌یه که ئێران و وڵاتانی 5+1، بڕیاریان دابێ که ورده‌کارییه‌کانی لێک تێگه‌یشتنی سیاسی تا واژۆی رێککه‌وتنی کۆتایی، ئاشکرا نه‌کرێن.
هه‌ر وه‌ک پێش بینی ده‌کرا به‌شێک له دژواری و هه‌وراز و نشێوی دانوستانه‌کانی ئه‌مجاره بۆ دژایه‌تیی خامنه‌یی له‌گه‌ڵ رێککه‌وتنی دوو قۆناغی دا ده‌گه‌رێته‌وه؛ له‌وانه‌شه ئه‌مه‌ش هۆکارێک بووبێ که دوو لایه‌نی دانوستان، په‌نایان بۆ راگه‌یه‌ندراوێکی هاوبه‌شی له‌و چه‌شنه بردبێ.
ئێران به پێی ئه‌و به‌یاننامه هاوبه‌شه‌ش که زه‌ریف خوێندیه‌وه، ناتوانێ به که‌یفی خۆی لێکۆڵینه‌وه له سه‌ر ده‌زگاکانی سانتریفیوژ بکا، به‌ڵکوو به پێی جه‌دوه‌لی زه‌مانی و ئاستی رێککه‌وتن له سه‌ر کراو، ئه‌و کاره ده‌کا. پرۆتۆکۆلی ئیلحاقی جێبه‌جێ ده‌کا. به ده‌رچوونی بڕیارنامه‌یه‌کی نوێی ئه‌نجوومه‌نی ئاسایشی نه‌ته‌وه یه‌کگرتووه‌کان، هه‌موو بڕیارنامه‌کانی پێشووی پێوه‌ندیدار به پرسی ئه‌تۆمی، به ره‌هایی هه‌ڵناوه‌شێندرێنه‌وه و، هه‌ندێک رێوشوێنی به‌رته‌سک که‌ره‌وی دیاریکراو،بۆ ماوه‌یه‌کی زه‌مه‌نی رێککه‌وتن له سه‌رکراو، له به‌رچاو ده‌گیرێن. هه‌رچه‌ند ئه‌مانه نیشانده‌ری ئه‌وه‌ن که ئێران پاشه‌کشه‌ی زۆری کردووه، به‌ڵام به هه‌مووی ئه‌وانه‌شه‌وه لێک تێگه‌یشتنی لۆزان به هه‌نگاوێکی گه‌وره له پرۆسه‌ی دانوستانه‌کاندا هه‌ڵده‌سه‌نگێنرێ.
لایه‌نه‌کان له 3 مانگی داهاتوودا له سه‌ر ورده‌کارییه‌کانی ئه‌و چوارچێوه گشتییه، دانوستان ده‌که‌ن،تا به رێککه‌وتنی کۆتایی بگه‌ن، به‌ڵام له ئێستادا هیچ شتێک حه‌تمی نییه.
له ژماره ٦٥٣ ی رۆژنامه‌ی “کوردستان”دا بڵاو بۆته‌وه
