هەڵوێستەیەک لەسەر گوتاری سیاسیی حیزبی دێموکراتی کوردستان

سیاسەت‌، هەڵوێست و گوتاری حیزبی دێموكراتی كوردستان لە ماوەی چەند ساڵی رابردوودا، لە پێوەندی لەگەڵ ئێران ‌و پرسی نەتەوایەتیی كورد، بە بەراورد لەگەڵ رابردووی چالاكی‌یەكانمان، شێوەی سیاسەتكردنمان و جۆری خەبات و گوتارمان، جیاوازی هەبووە. لەو ماوەیەدا هەوڵمان داوە خۆمان لە سیاسەتی پاسیڤ و ناکارای رابردوو دەرباز بكەین. ئاسانترین شێوەی سیاسەتكردن ئەو سیاسەتە كڵێشەیە داڕێژراوە بووە كە لە ٢٠ – ٣٠ ساڵی رابردوودا كارمان پێ کردوه‌ و بە داخەوە هیچ دەرەنجامێکیشی نەبووە. ئامانجی سیاسەت و گوتاری حیزبی دێموکرات ئەوەیە کە سیاسەتێكی چالاكتر و كاراتر لە جاران بێنینە كایەوە و هەوڵ بدەین مەیدانی خەبات ‌و چالاكیی نەتەوایەتیمان بەرینتر بكەینەوە. نە ماف ‌و ئازادیی كورد تەنیا بۆ ئەو ژمارە خەباتكارەیە كە خەباتی ئاشكرا دەكەن‌ و نە كوردی رزگاریخواز و خەباتكاریش تەنیا ئەو ژمارەیەن كە لە سنوورەكان ‌و لە دەرەوەی وڵاتن. خەباتی نەتەوەیی ئەركێكی نیشتمانی‌ و گشتی‌یە و حزبێك كە خەباتی نەتەوەیی دەكا دەبێ هەوڵ بدا مەیدان بۆ بەشداریی هەموو چین‌ و توێژەكانی كۆمەڵی خۆی خۆش بكا. رزگاریخوازی ئامانجێكی هەمەلایەنە و رزگاریش بۆ هەمووانە. كەوابوو خەبات وەك ئەركیش، ئەرکی هەمووانە. بەڵام هەلومەرج ‌و دۆخی ژیانی هەموو خەڵك وەك یەك نییە. شوێن‌ و هەلومەرجی ژیانی خەڵك، شێوە و چۆنیەتیی خەبات دیاری دەكا. ئەوەش ئەركی حزبی سیاسی‌یە كە ئەو مەیدانە بۆ هەمووان بە شێوەی گونجاوی خۆیان هەموار بكات. هەوڵی ئێمە ئەوە بووە و هەرواش دەمێنێ كە ئەوەندەی دەرەتان دەبێ مەیدان بۆ چالاكانی‌تریش كە هەلومەرجی ژیانیان وەك هێزی ئاشكرای حزبەكان نییە، پێك بێ. ئەوانیش بە پێی شەرایەت ‌و توانا، بتوانن لەم خەباتەدا بەشدار بن تەنانەت ئەگەر خواستەکانیشیان لانیکەمی مافەکانی خەڵکی کوردستان لە خۆ بگرێ.
لەم نێوەدا هێندێک لایەن بە مەبەستی تایبەتی خۆیان، دەستیان بە چەواشەکاری کرد‌وە و هەوڵیان داوە ئەم سیاسەت‌ و روانگانەی حیزبی دێموکراتی کوردستان بە لاگری لە ریفۆرمخوازانی دەسەڵات لە قەڵەم بدەن. روونە کە خەباتی ئێمە بۆ بەدەستهێنانی مافی نەتەوایەتیی میللەتەكەمانە. هەر بۆیەش هەموو هەڵوێست‌ و روانگەو كردەوەیەكیشمان لەو راستایەدا دادەڕێژین. ئەو خەباتەش بۆ بەدەستهێنانی مافەكانمان بە هەموو شێوەكانی گونجاو لەگەڵ هەلومەرجەكان، بەردەوام دەبێ تا ئەو كاتەی كورد لە رۆژهەڵاتی كوردستان بە هەموو نیاز و ئامانج ‌و ویستە نەتەوایەتی‌یەكانی خۆی دەگات. دۆستایەتی و پشتیوانیشمان لە هەر لایەنێک بە رادەی پشتیوانیی ئەو لایەنە لە مافە نەتەوایەتیەکانمان بەستراوەتەوە. ئەوەش تا ئیستا نە لە بەرنامەی باڵی رێفۆرمخوازی رێژیم‌دا بووە، نە قەتیش خۆی لێ داوە و نە بڕواشی پێی هەیە. بەڵام هەموو رووداوەكانی ئەو وڵاتە لە کورتخایەن ‌و درێژخایەن‌دا لەسەر چارەنووسی ئێمە، كاریگەری خۆیان هەیە. هیچ وشیارانە نییە كە لە ئاستیان‌دا سیاسەتێكی مونفەعیل ‌و پاسیڤمان هەبێ. لابالێک لە رێژیم خۆی ئیدعای ئاڵوگۆڕ لە وڵات ‌و وڵاتداری‌دا دەکا. جا چەندەی بۆ جێبەجێ دەبێ کەیفی خۆیەتی. لاباڵەکەی دیکە دروشم و قسە و کردار و تەنانەت هەرەشەکانیشی هەروەک رابردوو و بگرە توندتریشە. ئەگەر هێندێک جار لە ململانێی باڵەكانی رێژیم‌دا دژایەتی زیاترمان روو لە باڵی پاوانخواز بووە، لەو روانگەوە بووە کە پێمان وایە هەتا پاوانخوازی‌ و دەسەڵاتی توندوتیژ زیاتر پاشەكشە بكات، دیکتاتۆری هەنگاوێک زیاتر پاشەکشەی کردوە و مەیدان بۆ خۆ دەرخستنی ئۆپۆزسیۆن ‌و ئازادیخوازانیش هەنگاوێک كراوەتر و دەرفەتی مانۆریان زیاتر بووە.
لە پاڵ پشتیوانی لە خەباتی مەدەنی و هێمنانەی خەڵکی کوردستان، حیزبی دێموکراتی کوردستان لە هەموو شێوازەکانی دیکەی خەبات و لەوانەش خەباتی پێشمەرگانە و خۆسازماندانی چەکداری غافڵ نییە. رەنگە کەسانێک پێیان وا بێ ئەم دوو گوتارە پارادۆکس دروست دەکەن. بەڵام سیاسەت عیلمی شیمی و ماتماتیک نییە کە تەنیا یەک رێگاحەل و یەک دەرەنجامی هەبێ. ئێمە حیزبی میللەتێکی ماف زەوتکراوین و بۆ مافی نەتەوایەتیی خۆمان خەبات دەکەین. رەنگە بۆ حیزبێک کە بە ئامانجی دەستەبەرکردنی زیاتری ئازادی لە وڵاتەکەی‌دا خەبات دەکا و داخوازییەکانی زیاتر ئازادییە کۆمەڵایەتی‌یەکان لە خۆ دەگرێ، وەک ئازادیی ژنان، حەقدەستی زیاتر، ئازادیی بەیان و فەرهەنگ و… کەلک وەرگرتن لە هەموو شێوەکانی خەبات دروست‌ و پێویست نەبێ بەڵام بۆحیزبی نەتەوەیەک کە گەلەکەی هەمیشە هەوڵی فەوتانی دراوە و دەدرێ، ئەو قەید و بەندە نایگرێتەوە. بۆ ئێمە هەموو شیوە خەباتێک، چ بە جیا و چ بەیەکەوە، تەواو مەشروع ‌و دروستە و هیچیشیان نابێ پشتگوێ بخرێن. ئیرادەی بەربەرەکانی، چەک‌ و پێشمەرگە و چیاکانی کوردستان، هەتا ئێستا ئەو میللەتەیان راگرتووە و پێشیان لە فەوتان ‌و توانەوەی گرتووە. لە ناوچەی ئێمەدا نەتەوە و دەسەڵاتی زۆر گەورە هەبوون کە ئێستا تەنیا ئاسەوارە میژوییەکانیان ماون. ئەوەی ئێمەی پاراستووە ئیرادە و چیاکانی کوردستان ‌و خەبات‌ و قارەمانیەتی پێشمەرگە بووە. ئیستاش بوونی پێشمەرگە و خەباتی چەکداری بۆ ئێمەی کورد وەک یەکێک لە شێوە گرینگەکانی خەبات هەر پێویستە و نابێ هیچ گومانێکمان لەم بارەوە هەبێ. بەڵام مەیدانی خەباتی پێشمەرگە بەرتەسکە و پێشمەرگە بەشێک لە خەڵکە و دەتوانێ بەشێک لە خەباتە نەتەوەییەکە ئەنجام بدا. مەیدانی خەبات بەرفراوانە‌ و خەلکێکی زۆری دیکەش هەن کە بەجۆری دیکە ئەمڕۆ پێشمەرگەن. بۆ ئێمە دروست‌ و زۆریش رەوایە کە ئەو مەیدانە بکەینەوە. چاوپۆشی‌ و کەمتەرخەمی لەم بوارەدا تەنیا زیانەکەی بۆخۆمانە و بەدەستی خۆمان هێزێکی زۆری هەروای خەڵک لە مەیدانی خەبات دوور دەخەینەوە. قازانجی سیاسەتی پێشگرتن ‌و کەڵک وەرنەگرتن لە کۆی هێز و پۆتانسیەلی کۆمەڵگه‌ بۆ خەباتی نەتەوەیی و بەرگری لە کردنەوەی ئەو مەیدانە بەرینەی خەبات، لە بەرژەوەندیی کورددا نییە. ئەگەر ئێمە هەوڵ بدەین لە هەموو هێز و توانای نەتەوەییمان کەلک وەربگرین و هەموو مەیدانەکانی خەبات ئاوەدان رابگرین، تێچووی خەباتمان کەمتر، ئاکامی خەباتمان باشتر و رێگای سەرکەوتنمان نزیکتر دەکەینەوە.

لە ژماره‌ ٦٩٢ ی رۆژنامه‌ی “کوردستان”دا بڵاو بۆته‌وه‌