“کوردی ئەرامەنە!؟” ئه‌نفالنامه‌”»

شۆپ وشوێنەواری ئه نفالاندن (ژێنۆساید) لە سەر”زمان”.
(تاڵیادی”ئەنفال”ی نگریس و نگەویست و “ئەنفالیست” و “جاشەنفال”ەکانی )…
له‌ نووسینه‌کانی؛ئه‌یوب گازه‌رانی.

میمک-پوور/مەتێ-م .زۆرجاروشەی”ئەرامەنە”ی بە مانای”لێ قەوماو ،لانه وراز،داماو و بێ دەسەڵات ،…” بەکار دێنا ودەیکوت:
“ئاخر کوردی ئەرامەنە چەی دەسەڵاتە!؟”
ئاشکرایە ،مێژووی دەکار هێنانی ئەم وشەیە –بەم مانایە -،دەگەڕێتەوە بۆ پاش چەپاو و قەڵاچۆی دڵتەزێنی”ئەرمەنی یەکان “لە تورکیا.
ئەوەی لە گرە دا،مەبەستە .شوێنەواری کارەسات و کۆکوژی یە، لە سەر”زمان”.
کۆڵێنەوە و ورد بوونەوە لە چۆنیەوتی ڕەنگ دانەوەی کاره سان و لێقه ومانی”کۆمەڵگە ” لەسەر “ژینگە و زمانگە “باسێکی تۆکمە وتەسەلی پێ دەوێ .
هیچ کارەسات و پێشهاتێکی گرنگ نییە،لەجیهانی واقع دا رووبدا وشۆپ وشوێن لەسەر زمان دانە نێ.مانا گۆڕکێ وشەی”ئەرمەنی “دەرئەنجامی و کۆمەڵکوژی وئه نفالاندنی نەتەوەیەکی دراوسێ یە ،دەزمانی کوردی دا.بێ گومان تاڵان و بڕۆ و کوشت و بڕی گەلی ئەرمەنی،بەتایبەت لە ١٩٠٥ لە وشە و وێژەی زمانی ئەرمەنی دا رەنگ/دەنگی داوەتەوە،ویژه وئەدەبیاتێکی بەرفراوانی ئافراندووە.هەروەک”فەرمان کارەساتە بەردەوام وبێ بڕوانەوە وکۆکوژی ئه نفالاندنی کوردانیش لە سەدەی بیستەم دالەسەر وشە و زمانی کوردی شۆپ و کاریگەری خۆی داناوە.ئیزدی یەکان تەنانەت بۆ ئەم نەهامەتی و کۆکوژی یەک لە دوای یەکانەی بەسەریان دا هاتووە ،وشەی” فەرمان”دەکاردێنن .کە هەمبەرێکە بۆ زاراوەی فەرمی ونێونەتەوەیی”ژنوساید”که له م نووسینه دا-وه ک هه مبه ریک له زمانی کوردی” ئه نفالاندن”ده کار هینرا .
شک لەوەدا نییە کەشوێن و شۆپی هەموو”فەرمان”وکارەساتەکان لە وشە و وێژە –چ وێژەزار و چ وێژە نووس–ی زمان دا،بەدیاردەکەوێ.تەنانەت بەو”وشەفەرمان”ان و”نەهامەت- وشە”گەلە وا ،دە زمان دا لمتیان گرتووە،دەکرێ گەلێگ زانیاری لێ هەڵکڕێنین، سەبارەت بە و فەرمان و ژنۆسایدانەی لەمێژووی کوشت و بڕوو شەڕ و شۆڕ و تاڵان و بڕۆ کە لە ئێمەی دانیشتووی رۆژهەلاتیناڤین و نەخوازە لە کوردان ،قەوماوە .رێزکردنی گشت ئەوفەرمانگەلە وا بەسەر کوردەواری دا هاتووە بە پێ تاریخی قەومانیان ،لە میژوو، بۆ خۆی لێکۆڵینەوە و توێژینەوەی وردی پێدەوێ.
لێرە دا سەرە باس،هەریەک لەم “فەرمانانەیە ،کە بریتی یە لە قەومانی فەرمانی پیس و نگریس و نگەویسی “ئەنفال”
ئەوەی راستی بێ،رەنگ دانەوەی”بێداد”ی ئەنفال لە وێژەو وشەی کوردی دا توێژینەوەی سەبەخۆ ی گەرەکە.بەلام لێرە دا بەبۆنەی ساڵوەگەڕ وتالیادی ئەنفالەوە هێندێ وشە ی سەر بەم فەرمان و کارە ساتە،دێنم،بەشکەم ببێتە هەوێنی لێکۆڵینەویەکی تۆکمە و تەسەل –چ زانکۆیی و چ ئازاد – لەلایەن توێژەرەوە وخوێندکارێکی پرسا وبەدەربەستە وە.
باسی “ئه نفالاندنی زمان” ژنوسایدی زمانی -مینا ئه و سیاسه ته ی که مالیسته کان ،له تورکیا ،بۆ چه ندین ده هه،ده رحه ق به کورمانجی باکوور،وه ک زمانێکی قاخه کراو ، گرتیانه پێش.
———————————-
وشەنامەیێک بۆئەنفالاندن و ئه نفالیسم
ئەنفالکار*/ئەنفالکەر*/ /ئەنفالچی*/ئەنفالستان* /ئەنفالنامە*/
گۆڕەنفال/ چاڵەنفال/ ئەنفالگە /ئەنفالە شێعر:شێعرە نفال/ئەنفالبێژ/ ئەنفال وێنە /
ئەنفالگەڕ/ئه نفال دیتوو/ئەنفالنووس/ژنەنفال دایکەنفال /”صف”ی ئەنفال و…
ژین دوژمنان :
ئەنفالیسم/پارتی ئەنفالیست/ ئەنفالیسمی بەعس/ئەنفالنژاد/ئەنفال ڕەگەز/ ئەنفال ئایین/ئەنفال پیشە /ئەنفالشا:سەددام/ ئەنفالسالار/عەلی ئەنفال:عەلی کیمیایی /ئەنفال بەگ /سەرئەنفالچی:بارق حاجی حنتە / ئه نفالاندن / ئه نفالێتی ی /ئەنفالخنکێن /ئەنفالکوژان/ئەنفالخولقێن/ ئەنفالکرد /ئەنفالگەر/ئه نفالێنه ر/ئه نفالێنراو …و…ئه نفالاندنی ئه رامه نه /دێرسیم /ئیزدییه کان و…
لەشکەری ئەنفال /عەقڵیەتی ئەنفال/حیزبی ئەنفال /وڵاتی ئەنفال/ مەکتەبی ئەنفال/ ئەنفالبیران/ئەنفالیسمی بەعس/ ئاتاتورک و… / جاشەنفال…..
لە ژماره‌ ٦٧٨ ی رۆژنامه‌ی “کوردستان”دا بڵاو بۆته‌وه‌