ناوچەی هەوشار سەرەڕای ئەوەی کە بە ناوچەیەکی دەوڵەمەندی کوردستان و ئێران و تەنانەت جیهان ئەژمار دەکرێت، بەڵام خەڵکی ئەو ناوچەیە لە ڕیزبەندی یەکەمەکانی هەژارترین ناوچەکانی وڵاتی ئێرانن.
سەرەڕای ئەوەی کە کوردستان لە ڕۆژهەڵاتی ناڤین و جیهانیشدا بە وڵاتێکی دەوڵەمەند و پڕبەهرە و بەپیت و بەرەکەت ناوبانگی دەرکردووە و لە بواری سەرچاوە سروشتییەکانەوە یەکێک لە ناوچە هەرە دەوڵەمەندەکانی جیهان ئەژمار دەکرێت و لەو نێوەدا ناوچەی هەوشار یەکێک لە دەولەمەندترین ناوچەکانی کوردستانە، واتە دەکرێت بوترێت ناوچەی هەوشار یەکێک لە ناوچە هەرە دەوڵەمەندەکانی جیهانە، بەڵام خەڵکی ئەو ناوچەیە بە هەژارترین ناوچەی ئێران و جیهان ئەژمار دەکرێت و ئەمەش ئاکامی سیاسەتی ئامانجداری ڕێژیمی داگیرکەری ئیسلامیی ئێرانە.
لە کاتێکدا کە ناوچەی هەوشار زیاتر لە ٦٠ کانگای زێر، مەڕمەڕ، مس، سیمان و جۆرەکانی تری سەرچاوە سروشتییەکانی لێیە، بەڵام شارەکانی “سایین قەڵا” و “تیکاب” لە ڕیزبەندی یەکەم شارەکانی بێکار و هەژاری ئێراندان و هەموو کرێکاران و کاربەدەستانی کانگاکانی ئەم ناوچەیەش خەڵکی شوێنەکانی دیکە و بەتایبەت ناوچەکانی ناوەندی ئێرانن و خەڵکی ناوچەکە تەنیا بە تاوانی کوردبوون لەو شوێنانە مەجالی کاریان پێ نادرێت.
بەپێی لێکۆڵینەوەکان، لە کانگای “زەڕەشۆران”ی شاری تیکاب کە لە ساڵی ١٣٩٣ی هەتاوییەوە بەتالان دەبرێت، ساڵانە سێ تۆن شمشی زێڕی نایاب بەرهەم دێت کە تاکوو ئێستە زیاتر لە چوار میلیون تۆن زێڕ بە عەیاری 5.8PPM گرام بەتاڵان بردراوە، و پاشەکەوتی شیمانەیی ئەم کانگایە ٣٠ میلیۆن تۆن بە عەیاری نێونجی 5PPM ـە و ئەم کانگایە وەکوو نموونەیەکی کانگاکانی ئەو ناوچەیە.
بەپێی ئامارەکان زیاتر لە ٣٨٪ ی زیڕی ئێران لە ناوچەی هەوشار بەرهەم دێت و زیاتر لە هەزاران کەسیش خەڵکی دەرەوەی کوردستان لەو کانگایانەدا هەلی کاریان بۆ دابین کراوە، بەڵام نەتەنیا هیچ قازانجێکی بۆ ئاوەدانیی ناوچەی هەوشار نەبووە، بەڵکوو زەرەر و زیانێکی زۆریشی بە کشتوکاڵ و ئاژەلدارانی ناوچەکە گەیاندووە و هەروەها خەلکی ئەو ناوچەیەش یان لە شارەکانی تری ناوەندی ئێران بەدوای کاردا وەیلانن یان لەسەر سنوورەکانی کوردستان کۆڵبەری دەکەن و دەکرێنە نیشانەی تەقەی هێزە سەرکوتکەرەکانی ڕێژیمی ئێران.
هەر لەم پێوەندییەدا سەرەڕای ئەوەی کە زیاتر لە ٦٠ کانگای چالاکی جۆراوجۆر لە ناوچەی هەوشار بوونی هەیە، بەپێی ئامارە نافەرمییەکان تەنیا لە شاری تیکاب زیاتر لە ٧٠٠٠ خاوەن بڕوانامەی زانکۆکان لەو شارەدا بێکارن.
