• ڕۆژنامەی کوردستان
  • گۆڤار و ڕۆژنامە
    • تیشکی نوێ
    • دنیای منداڵان
    • کتێبخانە
    • گۆڤاری ژنان
  • پێوەندی
Menu
  • ڕۆژنامەی کوردستان
  • گۆڤار و ڕۆژنامە
    • تیشکی نوێ
    • دنیای منداڵان
    • کتێبخانە
    • گۆڤاری ژنان
  • پێوەندی
فارسی
English

ماڵپەڕی ناوەندیی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان

  • دەسپێک
  • هەواڵ و ڕاپۆرت
    • ئێران
    • جیهان
    • کوردستان
    • پەیام
    • هەواڵی حیزبی
    • ڕاپۆرت
  • وتار
    • ئەندیشە
    • لە مێدیاکانەوە
    • بیروڕای ئازاد
    • جۆراوجۆر
    • سیاسی
    • هزروکولتور
    • ژنان
    • کۆمەڵایەتی
  • وتووێژ
  • سکرتێر
  • ڕاگەیەندراو
  • بەڵگەنامەکان
  • ڕێبەرانی شەهید
Menu
  • دەسپێک
  • هەواڵ و ڕاپۆرت
    • ئێران
    • جیهان
    • کوردستان
    • پەیام
    • هەواڵی حیزبی
    • ڕاپۆرت
  • وتار
    • ئەندیشە
    • لە مێدیاکانەوە
    • بیروڕای ئازاد
    • جۆراوجۆر
    • سیاسی
    • هزروکولتور
    • ژنان
    • کۆمەڵایەتی
  • وتووێژ
  • سکرتێر
  • ڕاگەیەندراو
  • بەڵگەنامەکان
  • ڕێبەرانی شەهید
Search
Close
فارسی
پێوەندی
English
Menu
  • دەسپێك
  • هەواڵ و ڕاپۆرت
    • ئێران
    • جیهان
    • راگەیەندراوەکان
    • هەواڵی حیزبی
    • پەیام
    • ڕاپۆرت
    • کوردستان
  • وتار
    • ئەندیشە
    • بیروڕای ئازاد
    • جۆراوجۆر
    • روانینی دەرەکی
    • سیاسی
    • هزروکولتور
    • کۆمەڵایەتی
    • ژنان
  • سکرتێر
  • وتووێژ
  • راگەیەندراوەکان
  • بەڵگەنامەکان
  • رێبەرانی شەهید
  • گۆڤار و ڕۆژنامە
    • تیشکی نوێ
    • دنیای منداڵان
    • ڕۆژنامەی کوردستان
    • کتێبخانە
    • گۆڤاری لاوان
    • گۆڤاری ژنان

خاتوونی خولیای ماف

بەرواری بڵاو کردنەوە 2021/01/05
پۆلێن: ئەدەب
Share on google
Share on facebook
Share on telegram
Share on twitter
Share on whatsapp
Share on email
Share on linkedin
Share on digg
Share on google
Share on facebook
Share on telegram
Share on twitter
Share on whatsapp
Share on email
Share on linkedin
Share on digg

عەلی فەتحی

١٧ی ئاگوستی ١٨٠١، خاتوو فرێدریکا برێمێر (Fredrika Bremer) لە شارۆچکەیەکی نیزیکی ” ئۆبوو” لە باشووری ڕۆژئاوای وڵاتی فینلەند لەدایک دەبێ. لە تەمەنی سێ ساڵیدا بە بنەماڵەوە دەگوێزنەوە بۆ شاری ستۆکهۆڵمی پێتەختی سوید.

باوکی فرێدریکا برێمێر، یەک لە بازرگان و خاوەن مڵکە دەوڵەمەندەکانی سویدی بوو. کابرایەک کە تەنیا گوێڕایەڵیی کچەکانی بەلاوە گرینگ بووە و ویستوویەتی کەس لە قسەی ئەو دەرنەچێ. دایکی فرێدریکاش ژنێکی نەریت‌خواز کە بەردەوام نیگەرانی ئەوە بووە ڕەنگە کچەکانی مێردیان وەگیر نەکەوێ، چونکە بە قەیاسی پێویست جوان نەبوونە.

دایک و باوکی فرێدریکا لە پێوەندی لەگەڵ پەروەردە و خوێندەواریی کچەکانیان، هەر بەوەندە قانع بوونە، کەسێک هەڵکەوێ و بێتە خوازبێنیی کچەکان و ئیدی زیادتر لەوە بیریان لە داهاتووی ئەو کچانە نەکردووەتەوە. فرێدریکا لەبەرامبەر ئەو نەریتەدا خۆی بەدەستەوە نەداوە و دژی وێستاوە و دۆخی لەو چەشنەی لە بنەماڵەدا وەکوو “زیندانێک بۆ جەستە و ڕوح” وەسف ‌کردووە. ئەو خۆی عاشقی نووسین بووە و یەکەم ڕۆمانی بەدوور لە چاوی دایک‌وبابی نووسیوە و پاراستوویەتی بۆ “ڕۆژی ئازادیی ڕادەربڕین” کە چاپ و بڵاوی بکاتەوە. لە تەمەنی ٣٠ ساڵی‌دا بۆ یەکەمجار لە وانەکانی ئەدەبیات و فەلسەفەدا بەشدار بووە و لە تەمەنی ٣٢ ساڵی‌دا یەکەم ڕۆمانی چاپ و بڵاو کردووەتەوە.

فرێدریکا وەکوو نووسەرێک هەر لە سەرەتاکان‌دا خێرا ناسرا و کتێبەکانیشی بە زمانەکانی ئینگلیزی و فەڕانسەوی و ئاڵمانی وەرگێڕدرانەوە. لە ئەدەبیاتی سویدی‌دا فرێدریکا وەکوو “یەک لە دایکانی ڕۆمان” ناوبانگی دەرکردووە. ئەو کتێبانەی لە سەردەمی حەیاتی ئەودا کە زۆرترین خوێنەریان هەبووبێ، بریتی بوونە لە: “کۆمەڵە نەقاشییەک لەبارەی ژیانی ڕۆژانە”، “کچەکانی سەرۆک کۆمار”، “دراوسێیەکان” و “بنەماڵەی ‌‌هـ”. دیارە کۆمەڵە نامەیەکی زۆریشی بۆ خوشکی خۆی نووسیوە. فرێدریکا ویستوویەتی ژنان ببنە خاوەن جێگە و پێگەی کۆمەڵایەتی ئازادتر و پەروەردەی باشتر. ئەو لەڕاستی‌دا ئەگەر ڕۆمانی “هێرتا”ی نووسی، ویستی بێزاریی خۆی لەمەڕ دۆخی ژنی تەنیا و بێکەس و بێ‌ماف دەربڕێ.  گرفتەکەی لە قالبی ڕۆمانێک‌دا هێنایە بەرباس و کاریگەریی لەسەر کۆمەڵگەی سویدی دانا و لەئاکام‌دا، دواتر یاسایەک بە قازانجی ژنان پەسند ‌کرا.

فرێدریکا هەرچەند ناسراوترین ژنی سویدی سەدەی نۆزدەهەم و یەکەم بنیاتنەری شێوازی نووسینی خۆی بوو بە ناوی “ڕۆمانی بنەماڵەیی”، دواتریش کە دەبێتە پێشەنگی جووڵانەوەی ژنان لە سوید، مەخابن لە سەردەمی ئێستادا تەواو فەرامۆش ‌کراوە، چونکە کۆمەڵگەی سوید پێشکەوتنی بەرچاوی لەباری دابین‌بوونی مافی گشتی بەخۆیەوە بینیوە و ژنان توانیویانە خاوەن دەسەڵات و مافی خۆیان بن.

زۆربەی کەسایەتییەکانی نێو بەسەرهات و نووسینەکانی ئەو خاتوونە، لەڕاستیدا بوونەتە ناو و سەردێڕی ڕۆمانەکانی ئەو، بۆ وێنە “نینا” ، “هێرتا” و چەندێکی‌تر. ئەوانە لەڕاستی‌دا کچ و ژنانێک بوون کە بە هۆی زەختی بنەماڵەوە بە زۆر بەشوو درابوون و دواتر تووشی چارەنووسێکی پڕ لە نەهامەتی هاتبوون.

فرێدریکا لە تەمەنی ٤٨ ساڵیدا توانی چەند سەفەرێک بکا بەرەو ئامریکا و هەر لەو سەفەرەش‌دا لەگەڵ چارلز دیکێنز ئاشنا دەبێ. دواتریش بەرەو خۆرهەڵات و ئاسیا سەفەر دەکا. ئەو لەو باوەڕدا بووە کە خۆرهەڵات سەرزەوینی لەدایک‌بوونی مرۆڤایەتییە و هەربۆیە لە پەنا وەسفی مێژووی فەلەستین و چەند وڵاتێکی‌تر وەکوو تورکیە و یونان، هەندێکیش لەمەڕ سروشت و کۆمەڵگەی ئەو شوێنانەی نووسیوە. ناوبراو تەنانەت لە شوێنێکدا دەڵێ: “ئەو بەهەشتەی کە لە کتێبی مێژوودا باسی لێوە کراوە، من لە هیندوستان نەم‌دۆزییەوە، چونکە ئەوێ پڕ بوو لە فەرمانڕەوا و حاکمی زۆردار و بێ‌بەزە. ئەوانە ئەو سەرزەوینەیان کاول ‌کردووە و کردوویانە بە وێرانەیەک”.

ئەو خاتوونە شۆڕشگێرە، لە شەوی ساڵی نوێی ١٨٦٥ی زایینی (٣١-١٢-١٨٦٥) کۆچی دوایی کرد و ئێستاش وەک ئەستێرەیەکی پڕشنگداری ئەدەبیی وڵاتی سوید یادی دەکرێ.

تاگی بابەت: ستۆکهۆڵمسویدعەلی فەتحیفرێدریکا برێمێرفینلەندنیناهێرتاڕۆمانی بنەماڵەییژنان

بابەتی هاوشێوە

ئەدەب

کورتەیەک بۆ ناساندنی فیلمی “استاد”

1 ڕۆژ لەوەپێش
ئەدەب

بزنە مەرەز وە زمان هات و شوان دەبێ وشیار بن

1 هەفتە لەوەپێش
ئەدەب

هێلیا، ئەو ژنە سەرکێشەی دەدوێ

1 هەفتە لەوەپێش

نوێترین

كۆچی دوایی دایكی شه‌هیدێكی حیزبی دێموكراتی كوردستان لە مەهاباد

ڕێکەوتی 2021-01-27

پەیامی ناوەندی هاوكاریی بەبۆنەی گیان لەدەستدانی پێنج كۆڵبەری كورد

ڕێکەوتی 2021-01-27

وەفدی باڵای ناوەندی هاوكاریی حیزبەكانی كوردستانی ئێران كۆبوونەوە

ڕێکەوتی 2021-01-27

وتەبێژی دەزگای قەزایی ڕێژیمی ئێران: مێهدی جەهانگیری بە چوارساڵ بەندکران و سزای دارایی حوکم دراوە

ڕێکەوتی 2021-01-27

کۆچی‌دوایی پێشمەرگەیەکی پێشووی حیزبی دێموکراتی کوردستان لە سەردەشت

ڕێکەوتی 2021-01-27

پێنج میلیۆن قوتابی لە قوتابخانە وەدوا کەوتوون

ڕێکەوتی 2021-01-27

گەرانەوەی ئەمریکا بۆ بەرجام پەیوەستە بە پێبەندبوونی ئێران بە هەموو بەڵێنەکانی

ڕێکەوتی 2021-01-27

دەسبەسەرکردنی هاووڵاتییەکی کورد بە مەبەستی جێ‌بەجێکرانی ماوەی حوکمەکەی

ڕێکەوتی 2021-01-27

نیگەرانیی ڕێکخراوی مافی مرۆڤی ئێران لەهەمبەر شاڵاوی دەسبەسەرکردنی شارۆمەندانی کورد و بەلووچ

ڕێکەوتی 2021-01-27

ئیسرائیل خەریکی ئامادەکاریی بۆ داڕشتنی پلانی سەربازیی دژ بە ڕێژیمی ئێرانە

ڕێکەوتی 2021-01-27

تەرمی لاوەکانى ورمێی لەلایەن خەڵکەوە دۆزرایەوە کەچى بەرپرسانی ڕێژیم خۆیان دەکەنە قارەمان

ڕێکەوتی 2021-01-27

د. مستەفا ئیلخانی‌زادە لە بۆکان دەسبەسەر کرا

ڕێکەوتی 2021-01-27

نامه‌ی کاک خالید عه‌زیزی بۆ سکرتێری گشتیی ئەنترناسیۆنال سۆسیالیست لەسەر چاره‌نووسی گیراوه‌کانی کوردستان

ڕێکەوتی 2021-01-26

کورتەیەک بۆ ناساندنی فیلمی “استاد”

ڕێکەوتی 2021-01-26

ڕەشبگیرەکەی ئەمجارە لە کوردستان و ئەرکی ئێمە

ڕێکەوتی 2021-01-26

ماڵپەڕی ناوەندیی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان

سکرتاریای حیزبی دێموکراتی کوردستان

  • kdpsecretariat@gmail.com
  • ٠٠٩٦٤٤٧٥٠٣١٤٩٤٧٣

کۆمیسیۆنی تەشکیلات

  • kdp.tashkilat@gmail.com
  • ٠٠٩٦٤٧٥٠٧٥٤٨٦٢١

ماڵپەڕی کوردستان و کورد

  • info@kurdistanukurd.com
  • ٠٠٩٦٤٧٥٠١٧٧١٢٠٢
  • ٠٠٩٦٤٧٥٠٤٣٨٣٧٩٩

تەلەڤیزیۆنی کوردکاناڵ​

  • info@kurdch.tv
  • kurdchannel1324@gmail.com​
  • ٠٠٩٦٤٧٥١٨٩٧٢٥١٠

مافی کۆپی کردنی پارێزراوە بۆ حیزبی دێموکڕاتی کوردستان

Add New Playlist