کۆڕ و کۆبوونەوەی فەرهەنگی و ئەدەبی نیشانەی شار و شەقام و کۆمەڵگای زیندوویە، هەر چەشنە جم و جۆڵێکی فەرهەنگی هەواڵی نەتەوەیەک و کۆمەڵگایەکی روو لە گەشەمان پێ دەدا کە بەردەوام لە هەوڵی نوێگەری و نوێخوازی و بیری نوێ دایە.
ئەنجومەنە ئەدەبییەکان لە هەر شارێکی کوردستان مەکۆیەکی کاریگەر و بە سوودە، هەم بۆ گەشە و نەشەی زمان و ئەدەبی کوردی، هەمیش وەکوو پێویستییەکی رووناکبیری و فەرهەنگی بەردەوام لە ریزی پێشەوەی هەموو لایەنەکانی کۆمەڵگا دایە.
ئەنجومەنی ئەدەبی بۆکان لە دریژەی کار و چالاکییەکانی خۆی لە هاوێنی ئەوساڵدا باشترین سێمینار و کۆڕە ئەدەبییەکانی خۆی لە رۆژهەڵاتی کوردستان بەڕێوە برد. کۆمەڵە دانیشتنێکی زانستی و بە سوود لە سەر زمان و ئەدەبی کوردی کە بوو بە هەوێنێک بۆ چینی نوێی شاعیران و نووسەران، لەو لاشەوە بوو بە ئەزموونێکی بە کەڵک و بەپێز بۆ داهاتوو.
ئەم دانیشتنانە هەم وەکوو کارگایەکی ئەدەبی یارمەتییەکی باشی چینی نوێی نووسەران و شاعیرانی دا، هەمیش هەڵگری رەوتێکی رەخنەیی بەهێز بوو لە سەر هەموو تەوەرەکانی ئەدەبیات. هەر جارەی تەوەرێکی زمان و ئەدەبیاتی کورد دەکەوتە بەر باس و شیکاری کە لە لایەن باشترین پسپۆڕان باسەکە لێدوانی لە سەر دەدرا.
جێی ئاماژەیە کە بەشداربووانی ئەو کۆڕە تەنیا لە ناو شاری بۆکان دا بەرتەسک نەدەبۆوە و زۆر جاران لە زۆربەی شارەکانی دەور و تەنیشت بە دەنگ ئەو کۆڕانەوە دەهاتن.
ئەم دانیشتنە ئەدەبیانە لە 10کۆڕ پێک هاتبوو کە بریتین لە: رەوتەکانی شێعری کلاسیکی کوردی، رەوتەکانی ئەدەبیاتی داستانی لە کوردستان، ئەزموونی شکست لە شێعری کوردی، خەسار ناسی رەوتی چیڕۆکنووسی لە کوردستان، ئەدەبیاتی فۆلکلۆریکی کوردی، چۆنییەتی نوێبوونەوەی ئەندێشەی شێعری لە رۆژهەڵاتی کوردستان، سیستمی بەرهەمهێنانی مانا لە دەقی کوردیدا، ئوستوورە و ئەفسانە لە ئەدەبیاتی منداڵان دا، کۆمەڵناسی ئەدەبیات و نیشانە ناسی، لە هەر کۆڕیکدا مژارەکان لە لایەن پسپۆر و میوانی ئەو کۆڕە تاو و توێ دەکرا و باسی خۆی پێشکەش دەکرد، لە پاشان بە پرسیار و وەڵامی بەشداربووانی کۆڕەکە دانیشتنەکە کۆتایی دەهات.
لە پاش بێدەنگییەک کە لە چەند ساڵی رابردوو زۆرینەی ئەنجومەن و رێکخراوە فەرهەنگییەکانی داگرتبوو، ئەو کۆڕانە هەنگاوێکی پتەو و بەپێز بوو کە جارێکی تر گیانی وەبەر چالاکانی ئەو بوارە هێنا، هەمیش خوێنێکی تری لە ناو دەمارەکانی کۆمەڵگا و شارستانییەت وەگەڕ خست. لە گەڵ هەموو جۆرە بەربەست و کیشە گەلێک کە چالاکان و ئەو مەکۆیانە هەیانە، هەنگاوەکانییان لە جووڵە نەکەوت و درێژەیان بە چالاکییەکانی خۆیان دا.
جێی ئاماژەیە ئەو چالاکییانە تەنیا لە ناو ئەدەبیات دا بەرتەسک نەبۆتەوە، دەتوانین بڵێن ئەدەبیات و ئەنجومەن ئەدەبی دەورێکی کاراتر و بەرچاوتری هەبوو. لە بوارەکانی شانۆ، پێشانگای شێوەکاری، پێشانگای پەیکەرە، کۆنسێرتی مۆسیقای کوردی و هتد، بەردەوام چالاکی بووە و هەمووی ئەوانە وەکوو زنجیرەیەکی لێک گرێدراو لە خزمەت کلتوور و هزری نوێی کۆمەڵگا دابوون.
جێی خۆیەتی کە ئەو چالاکییانە دەبێ لە لایەن هەموو چین و توێژێکی کۆمەڵگا، هەموو ریکخراوە مەدەنییەکان و دەوڵەتییەکان پشتگیری بکرێن و ببنە یارمەتیدەریان لەو بوارە، وەها کە هاوئاهەنگ و هاوهەنگاو بن لە گەڵیان. هاوکاری و هاوبیری هەموو ئەو لایەنانە دەتوانێ ببێتە پردێکی پەیوەندیدار لە نێوانیان بۆ پەرە پێدانی زمان و ئەدەەبی کوردی، هەروەها سەرەتایەک بێ بۆ گەڕانەوەی هێما هونەرییەکان بۆ ناو شەقام و کۆمەڵگای کوردی. شار و شەقامێک کە هونەر و ئەدەبیات تێیدا لە زاو و زێ دا نەبێ، شار و شەقامێکی نوقسانە.
لە ژماره ٦٦٤ ی رۆژنامه‌ی “کوردستان”دا بڵاو بۆته‌وه
