«کوردستانم برینێکە…واز لەو برینەم بهێنن»

کە خەمێکی گەورەی سەرچاوەگرتوو لە کارەساتێکی نەتەوەیی دەبێتە میوانم، کە ژانی نووسینێک بۆ ماتەمی مەرگی بە کۆمەڵی لاوانی نەتەوەکەم دەمگرێ، کە دەمەوێ شتێک بڵێم شایانی ڕووداوێک بێ کە هەژاندوومی، دەگەڕێم بۆ وشەیەک، دەستەواژەیەک، دێڕێک، دەقێک، قسەی دڵی خۆمی پێ بەیان کەم هەستی خۆمی پێ دەربڕم، تووڕەیی خۆمی پێ وێنا کەم. لە نێو شوێنەواری بە جێماوی هەرچی خوێندوومەوە، هەرچی بیستوومە‌و دیتوومە، دەگەڕێم، لە پاشخانی هەژارانە‌و کۆڵەواری فکری‌و ئەدەبیی خۆمدا، گەشتیک دەکەم، چەرخێک دەخۆم، جاری وایە زایەڵەی دێڕە شێعرێک بە دەنگی گۆرانیبیژێک، سروودخوێنێک، یا ڕستەیەک لە وتەی ئەکتەری ڕۆمانێک، فیلمێک، فریام دەکەوێ. ئەمشەویش کە دەمەویست هەر خۆم بم‌و خەمی هەڵوەڕینی هەموو گوڵەکانی باخچەیەک، هەر خۆم بم ‌وجەخاری بێشەڵانێکی دروێنەکراو، هەر خۆم بم‌و ئازاری ڕامان لە دیمەنی گۆڕەپانێک پڕ لە لاشەی لەتوپەتبووی لاوانی ئەم کوردستانە خوێناوییەم، دەقێکی شێعریی مامۆستا شێرکۆ بیکەس فریام کەوتەوە:

«کوردستانم برینێکە، برین لقی داربەڕووە
واز لەو برینەم بهێنن،
لێی گەڕێن با پەل و پۆی سووری بهاوێ و
سێبەر بۆ ئازادی بکا،
من هەر چاوی دارستانی گڕ تێبەربووی خۆم شک ئەبەم ئێشکم بگرێ.
من هەر خوێنی لەبەر ڕۆیشتووی ئەم شاخانەی خۆم شک ئەبەم
هەڵ بستێت و پێشم کەوێ.
واز لەو برینەم بهێنن،
زریان شەوە‌و قیبلە نمای ملم مۆمە،
بایەوانی ئەو کەشتییەش
هەر چارۆکەی سەری خۆمە.
هەر خۆم
هەر خۆم،
من خوا نیم و لەوەتەی هەم هەر تەنیام و
کوردستانیش باوەشی عەشقی دایکێکە
وەکوو مێژوو سک سووتاوە و
چاوەڕێمە…»
**
ئەو سەدان لاوەی ڕۆژی شەممە ٢٠ی جولای رابردوو، لە شاری پرسووس، لە چاوتروکانێکدا بە گەرووی ئاگر‌و دووکەڵ‌دا ڕۆیشتن‌و بوون بە خۆراکی مەرگ، لە شارە جۆراوجۆرەکانی باکووری کوردستان‌و وڵاتی تورکیەوە هاتبوون تا بە هانای شاری کۆبانێوە بچن. ئەوان کە لە بزە‌و قاقای دەمیان‌دا،کۆتری خەندە‌و، لە چاویاندا، ئەستێری پڕ لە ورشەی هیوا بەدی دەکرا، هەڵگری سروودی ئاوەدانی بوون، بەستەی ئاشتی‌‌و تەبایی‌و خۆشەویستیان دەچڕی، پەیامی ژیان‌و ژیانەوەیان پێ بوو. هاتبوون تا دەستیان تێکەڵی ئەو دەستانە بکەن کە دەیانەوێ شاری کۆبانێ، سەمبولی سەدەی ٢١ بۆ خۆڕاگری، لە سەر وێرانەکانی خۆی بنیات بنێنەوە. کۆبانێ، ئەو شارەی بە خۆڕاگرییە حەماسی‌و پڕشانازییەکەی دانیشتوان‌و پاریزەرانی بەرامبەرلەشکری مەرگ و تاریکی، لە شارێکی دەیان ساڵ پشتگوێخراو‌و فەرامۆشکراو، بوو بە ناودارترین شاری ئەم یەک ساڵەی رابردوو، نەک هەر هەست‌و سۆزی تاکی کورد لە هەموو بەشەکان، بەڵکوو ویژدانی لاوانی نەتەوەکانی دیکەشی جووڵاندوە. تێی گەیاندوون‌ کە خۆڕاگری‌و شەڕی کۆبانێ‌و کۆبانێپارێزان بەرامبەر سوپای جەهل و نەزانی، نەک شەڕی نەتەوەیەک بەڵکوو شەڕی بەشەرییەتە لە گەڵ خێوی تاریکی‌و تیرۆر‌و وێرانی. کۆبانێ کە ئەستێرە هەرە درەوشاوەکەی مێژووی نوێی خەبات‌و خۆڕاگریی نەتەوەی کوردە، لە دنیای بەگوندبووی سەردەمی بەجیهانیبوون دا، بوو بە هیمای سەرکەوتنی ڕووناکی بە سەر تاریکیدا، بوو بە سەمبولی بە چۆکداهێنان‌و تیکشکاندنی مەرگ‌و دڕندەیی‌و وێرانی. هێمایەک کە بۆ ماوەی چەند مانگ ڕووناکیخوازان‌و مرۆڤدۆستان لە سەرانسەری جیهان ساتبەسات لە گەڵی دەژیان‌و شکان‌و سەرکەوتنەکەیان بە هی خۆیان دەزانی.
ڕق‌و وەحشەت لە ناو‌و ناوبانگی کۆبانێیە کە بووە بە هۆی بە حەڵاڵ زانینی کوشتنی بە کۆمەڵی ئەو کچ‌و کوڕانەی بە دەم بانگەوازی ئاوەدانکردنەوەی کۆبانێیەوە چوو بوون؟ یان ترس‌و تۆقین لە ژیانەوە‌و بووژانەوەی کولتووری دەستوێکدانی مرۆڤەکان بێ لە بەرچاوگرتنی سنوورە نەتەوەیی‌و زمانییەکان لە پێناوی شەکاوە راگرتنی ئاڵای مرۆڤایەتی‌و دادپەروەری‌و پێکەوەبوونی بە ئاشتی‌دا؟
واز لەو برینەم بهێنن!
سەدان ساڵە مرختان لە قووتدانی ئەم نەتەوەیە‌و نیشتمانەکەی خۆش کردوە. سەدان ساڵە بە ناوی دین، بە ناوی شارستانەتی، دژایەتی و دوژمنیی زمانەکەی، مێژووەکەی‌و کولتوورەکەی دەکەن. سەدان ساڵە کارەسات بە دوای کارەسات بە سەر دانیشتوانی ئەم خاکە دەهێنن، سەدان ساڵە دەمتان ناوەتە نێو خوێنمان، هەر ماوین‌و نەشکاوین وبەرامبەرتان ڕاوەستاوین. دە سەری خۆتان هەڵگرن‌و بڕۆنەوە بۆ ئەو جەهەننەمەی لێی هاتوون:

«واز لەو برینەم بهێنن،
لێی گەڕێن با پەل و پۆی سووری بهاوێ‌و
سێبەر بۆ ئازادی بکا.»
لە ژماره‌ ٦٦٠ ی رۆژنامه‌ی “کوردستان”دا بڵاو بۆته‌وه‌