لە رێکەوتی ١٤ی ژولای، کۆماری ئیسلامی سەرەنجام پاش ساڵانێک کێشە و ملبهمله لهگهڵ کۆمهلگهی نێودهولهتی، رێککهوتننامهیهکی لە ڤییەن واژۆ کرد که ئهم رێژیمه بۆ خۆی وەک سەرکەوتنی ناوکی ناوی دهبا.
رێککهوتننامهیهک کە قەرارە لە ٥ قۆناغی واژۆ، رێککەوتن، پشتڕاستکردنەوە، جێبەجێکردن و سەرەنجام کۆتایی دا جێبەجێ بکرێ، لەراستیدا رێژیمی ئێران ناچار دەکا کە بۆ ماوەی ٢٥ ساڵ مل بۆ پشکنینە بەردەوامەکان رابکێشێ و، تەنیا بە ٥٠٦٠ سانتریفووژی نەتەنز قهناعهت بێنێ و هەروەها دەبێ ٣٠٠٠٠ سانتریفووژ وەلابنێ ونزیک به١٠ تونپاشهکهوتی ئۆرانیۆم بۆ ٣٠٠ کیلۆ کەم بکاتەوە و پیتاندنی ئۆرانیۆم لە ئاستی 3،6 بەرتەسک بکاتەوە.
بەکورتی حکوومەتی ئێران دەبێ تەواوی ئەوهی لەو ساڵانەدا رستبووی، بکاتەوە خوری و بەڵێن و پەیمانیش بدا کە ئیتر بهدوای وەها بەرنامەگەلێکەوە نەبێ. ئهوهی ئێستاش پێی دهگوترێ سهرکهوتنی ناوکی، وازهێنانه له بهرههم و دهسکهوتهکانی بهرنامهیهکی ناوکیی که ساڵانێک بوو خەڵکی ئێران بە تهحهمولی بەشمەینەتی، هەژاری، گرانی، بێکاری و گشت بەرەنجامەکانی گەمارۆ ئابوورییەکان، نرخیان بۆ داوە.بهم جۆره لەراستیدا تەواوی ئەم مەینەتی و کوێرەوەرییانەی تووشی خهڵکی ئێرانیان کردبوو، بێ ئهنجام و له خۆرایی بوون.
به پێی رێککهوتننامهی ڤییهن ئێران دەبێ دەروەستیی خۆی بە لەنێوبردنی تەواوی ئەو بەرنامانەی لەو ماوەیەدا دەستەبەری کردبوون، جێبەجێ بکا و دواتر ئەگەر سەلمێنرا کە پابەندییەکانی خۆی جێبەجێ کردوە، ئەوکات گەمارۆ ئابوورییەکان بەشێوەی کاتی هەڵدەپەسێردرێن و هەرکات پێچەوانەی ئەمەش بسەلمێنرێ، سەرلەنوێ گەمارۆ ئابوورییەکان بەسەر ئەو وڵاتەدا دەسەپێنرێنەوە.
بەڵام ئەوەی جێی تێڕامانە، نەتەنیا تێچووەکان، چەرمەسەرییەکان و ئەو نرخە لەخۆڕایییانەیە کە خەڵکی ئێران ناچار بە دانی بوون، بەڵکوو شکستی سیاسەتە ناوکییەکانی ئێران و ئەو گڵۆپە سەوزەیە کە کۆماری ئیسلامی بۆ رۆژاوای هەڵکردوە. مەیل بۆ کردنەوەی دەرگای پێوەندی لەگەڵ رۆژاوا و رەواندنەوەی تابۆ لەم پێوەندییەدا کە پێشتر کەس نەیدەوێرا باسیشی بکا، ئێستا ئیتر بەبێدەنگی دەچێتە پێش. بەدەربڕینێکیتر، هاوکات ٢ تابۆ دەشکێ، بەڵام چونکە بە ئاماژە و تەئیدی رێبەری جێبەجێ دەکرێ، کەس بە نیشانەی ناڕەزایەتی متەقی لێوەنایه و هەمووان وەک سەرکەوتن ناوی دەبەن.
ئێستاش کە کۆماری ئیسلامی بهکردهوه لە دروشمەکانی دوورکەوتۆتەوە تا بە کۆمەڵگەی نێونەتەوەیی بسەلمێنێ کە قانوونمەند و دەروەستە، کاتێکی گونجاوە کە وەبیر هەمووان بێنینەوە کە دهسهڵاتدارانی ئێران زۆر وادە و بەڵێنی دیکەیان بەتایبەتی لە کاتی هەڵبژاردنەکان لە راستای لهبهر چاو گرتنی ویست و چاوهروانییهکانی خهڵک داوە، بەڵام بەردەوام پێشێلیان کردوون و هیچکات جێبەجێیان نەکردوون.
لە ماوەی چاوەدێری و پشکنینەکان و سهلمێندرانی پابهندیی کۆماری ئیسلامی بە قانوونمەندی، پێویستە خەڵکی ئێران بە وریایی و وشیارییەوە پێداگری لەسەر وادە و بەڵێنەکانی بەر لە هەڵبژاردنەکان بکەنەوە و نەیەڵن لەیاد بچنەوە.
تێکشکانی سیمای رادیکاڵیی ئێران لە بەرامبەر کۆمەڵگەی نێونەتەوەیی و پێملبوونی، دەرفەتێکی لەبارە بۆ هاوکاریی زیاتری نێوان گەلانی ئێران. دهرئهنجامهکانی ئەم رێککهوتنه ههرچییهک بێ، بزووتنهوهی نهتهوهیی و حهقخوازانهی کوردستان وخهباتی حیزبی دیمۆکراتی کوردستان بهردهوام دهبن، ئێمە خەباتی ٧٠ ساڵەی خۆمان درێژە پێدەدەین و لەسەر دەستەبەربوونی داخوازییە رەواکانی گەلی کورد پێداگرتر دەبین. بە تێگەیشتن لەم زەروورەتە کە ئەمڕۆ هاوڕێیەتی و هاریکاریی گشت خەباتکاران لە تەنیشت یەک دەتوانێ کۆماری ئیسلامی تەنانەت ناچار بە پاشەکشێی زیاتر بکا، لەم پێوەندییەدا لە گشت بوارو بەرەکانی خەباتدا ئامادە و شێلگیرانە هەوڵی جیددیی خۆمان دەدەین.
ئهگهر گهندهڵیی نێو دهسهلات و سیاسهت وبهرنامه ناوچهییهکانی دامهزراوهکانی نێو ئهو رێژیمه رێگا بدات، ئازادکرانی پووڵەکانی ئێران دەتوانێ لەسەر بارودۆخی بژیوی خەڵک کاریگەریی هەبێ، که ئهمهیان بەباش دەنرخێنین. هیوادارین ئالۆگۆڕێکی ئهوتۆ هێز و وزە بە چالاکییە مەدەنییەکانیش ببەخشێ و بەستێنگەلێک بڕەخسێنێ کە خەڵکبەئاگایییەوە کەڵکی باشی لێوەربگرن.
ئێستا کە بیانووی هێرش و هەڕەشەی دەرەکی کەمڕەنگ بۆتەوە، دەرفەتێکی باشە بۆ ناچارکردنی ئێران بە ئەنجامدانی هەڵسوکەوتی ژیرانە و باشترین هەلی لەباریشە بۆ هێزە کوردییەکان کە هاواهەنگ بجووڵێنەوە و هەر لەم پێوەندییەدا ئێمه وەک حیزبی دیمۆکراتی کوردستان وەک هەمیشە هەموو بەربژێرەکانی خەباتمان لەسەر مێز داناوە و ئامادەی هەرجۆرە هاواهەنگی و هاوکارییەکین.
لەبیرمان بێ کە ئەم رێککەوتنە تا دوابڕگەی جێبەجێکردنی، دەبێ قۆناغگەلێک بپێوێ و ئێمە وهک هێزه سیاسییهکان وخهلکی ئازادیخوازی ئێران نهک ههر چاوەدێر بەڵکوو دەورگێڕی رۆڵە سەرەکییەکانیش بین،بهتایبهتی که ههمووشمان دهزانین کە هەڵپەساردنی گەمارۆکان، گەمارۆکانی پێوهندیدار به مافەکانی مرۆڤ ناگرێتەوە.
حیزبی دیموکراتی کوردستان ههروهک بهدوای رێککهوتنی سهرهتایی لۆزانیش دا رای گهیاندوه: پێی وایه” رێککهوتنی ئێران و رۆژئاوا له سهر کهیسی ناوکی، ههلومهرج و دهرفهت وبهستێنی جۆراوجۆری سیاسی بهدوای خۆیدا دێنێ که هێز و لایهنه سیاسییه ئازادیخوازهکانی ئێران، چ ئهوانهی که ئۆپوزیسیۆنی له مێژینهی کۆماری ئیسلامین و، چ ئهوانهی له نێوخۆی وڵات و له چوارچێوهی یاساکان وحاکمییهتی ئهو رێژیمهدا بۆ ههڵومهرجیکی سیاسی باشتر تێ دهکۆشن، پێویسته بۆ وهرێخستنی خهباتێکی گشتی، بهرین و شێلگیرانه بیانقوزنهوه”.
حیزبی دیموکراتی کوردستان
دهفتهری سیاسی
٣٠ی پووشپهری ١٣٩٤
٢١جۆلای٢٠١٥
