ڕۆژی 21ی ژانویه له ده‌ڤه‌ری واشنگتۆن له لایه‌ن ئاكادێمی لێكۆڵینه‌وه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی نێوه‌ڕاست (ده‌زگای مێراو) سمینارێك بۆ تاوتوێ كردنی ڕه‌هه‌نده جۆربه‌جۆره‌كانی سه‌رهه‌ڵدانی ئه‌م دواییه‌ی گه‌لانی ئێران به‌ڕێوه‌چوو.
سه‌ره‌تای سیمناره‌كه به وته‌كانی به‌ڕێز ناسر باباخانی، به‌رپرسی ده‌زگای مێراو ده‌ستی پێكرد. ناوبراو باسی له‌وه كرد كه پێویسته ئه‌م جۆره سیمنارانه له ئه‌نجامدا میكانیزمێكی كرده‌یی و گونجاوی بۆ به‌رده‌نگه‌كه‌ی، به‌تایبه‌تی له‌نێوخۆی وڵات پێ بێ. كاك ناسر له‌سه‌ر ئه‌م باه‌وڕه بوو كه ئه‌م بزووتنه‌وه توانیوێتی “شه‌قام” وه‌ك شوێنی سه‌ره‌كیی خه‌بات له ده‌سه‌ڵات بستێنێته‌وه.
ئه‌م سمیناره به به‌شداریی به‌ڕێزان دوكتور ئاسۆ حه‌سه‌ن زاده، جێگری سكرتێری گشتیی حیزبی دیمۆكراتی كوردستان؛ مه‌نسوور ئۆسانلوو، سه‌رۆكی به‌رێی سه‌ندیكای ئۆتۆبووسڕانی ئێران و كه‌ریم عه‌بدیان، چالاكی ناسراوی سیاسی عه‌ره‌ب به‌ڕێووچوو.
دوكتور ئاسۆ حه‌سه‌ن زاده، جێگری سكرتێری گشتیی حیزبی دیمۆكراتی كوردستان لە سەرەتای قسەکانیدا تیشكی خستەسەر ئەوە کە بزووتنه‌وه‌ی ئه‌م دواییانه‌ی خه‌ڵکی ئێران کۆمه‌ڵێک ڕه‌هه‌ندی نوێی هه‌یه که له حه‌ره‌كه‌ته‌کانی پێشوودا نه‌بوون و خاڵی به‌هێزی ئه‌و بزووتنه‌وه‌یه پێک دێنن، به‌ڵام هێندێک که‌مایه‌سیشی هه‌ن که خاڵی لاوازی ئه‌م بزووتنه‌وه‌یه‌ن. بۆ ئه‌وه‌ی بزووتنه‌وه‌ی ئه‌مجاره بتوانێ سه‌ره‌تای وه‌گه‌ڕکه‌وتنی بزاڤێک بێ که گۆڕانی سیاسیی بنه‌ڕه‌تی له ئێراندا به‌دواوه بێ، جێگری سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستان لەو پێوەندییەدا گوتی: پێویسته هه‌موو ئازادیخوازانی ئێران به‌یه‌که‌وه تێبکۆشن ئه‌و بزووتنه‌وه‌یه و بزووتنه‌وه‌کانی له‌مه‌ودوا به هێندێک تایبه‌تمه‌ندی ته‌یار بکه‌ن که له بزووتنه‌وه‌ی ئێستادا لهگهڵ ئه‌وه‌دا که هێندێکیان به‌دی ده‌کرێن، به‌ڵام هێشتا لاوازن. بۆ دیاریکردن و کارکردن له‌سه‌ر ئه‌و تایبه‌تمه‌ندییانه پێویسته هه‌م له نموونه سه‌رکه‌وتووه‌کانی شه‌پۆله‌کانی دێموکڕاتیزاسیۆن له جیهاندا و هه‌م له نموونه‌ی شکستخواردووی شۆڕشه‌کانی ساڵانی ڕابردووی وڵاتانی ناوچه و هه‌م به‌تایبه‌تی له واقعیاتی ئه‌مڕۆی کۆمه‌ڵگەی ئێران که‌ڵك وه‌ربگرین.
دوکتور ئاسۆ حەسەنزادە لە تەوەرێکی دیکەی باسەکەیدا گوتی: ئه‌گه‌ر بمانه‌وێ ئه‌مجاره‌ش کۆماری ئیسلامی نه‌توانێ هه‌ستانه‌سه‌رپێی خه‌ڵک سه‌رکوت بکا و، هیچ گرووپێکی جارێکی دیکه نه‌توانێ به‌رهه‌می خه‌بات و فیداکاریی خه‌ڵک زه‌وت بکا پێویسته: یه‌كه‌م، پاڵنه‌ری ناڕه‌زایه‌تی و حه‌ره‌که‌تی خه‌ڵک نه‌ک ته‌نیا مه‌سایلی ژیان و گوزه‌ران به‌ڵکوو مه‌سه‌له سیاسییه‌کان و پرسی ماف و ئازادییه‌کانی خه‌ڵکیش بێ، دووه‌م، پێویسته بزووتنه‌وه نه‌ک ته‌نیا له‌ڕووی جوغرافیاییه‌وه به‌ڵکوو له‌ڕووی پێکهاته‌ی کۆمه‌ڵایه‌تیشه‌وه فراوان بێته‌وه، واته ئه‌وه که هه‌موو ئه‌و چین و توێژانه‌ی هه‌ڵگری ناسنامه‌ی سیاسی و کۆمه‌ڵایه‌تین و بزووتنه‌وه‌ی تایبه‌ت به خۆیان هه‌بووه به‌تایبه‌تی نه‌ته‌وه‌کانی ئێران له چوارچێوه‌ی گوتارێکدا که هه‌موو لایه‌ک خۆی تێدا ببیننه‌وه ئه‌کتیڤ بکرێن. به‌بێ دروستکردنی پێوه‌ندی و هاوخه‌باتی له‌نێوان هه‌موو چین و پێکهاته‌کانی ئێراندا هیچ گرووپێک یان هیچ ته‌یفێک به‌ته‌نیا ناتوانێ سه‌رکه‌وتوو بێ. سێهه‌م، پێویسته سنووربه‌ندیی نێوان خه‌ڵک و ڕێژیم له کولیه‌تی خۆیدا به‌ته‌واوی ڕوون بێته‌وه. چواره‌م، پێویسته خه‌ڵک له خۆیانی ڕوون بکه‌نه‌وه که ده‌یانه‌وێ چ سیستمێکی جێگای کۆماری ئیسلامی بگرێته‌وه، پێنجه‌م پێویسته لانیکه‌مێک له ڕێکخستن و نه‌خشه ڕێگای هاوبه‌ش چ له‌نێوخۆی ئۆپۆزیسیۆنی ئێران و چ له‌پێوه‌ندی لهگهڵ خه‌ڵک له نێوخۆدا بێته ئاراوه. شه‌شه‌م، پێویسته هه‌ماهه‌‌نگی له‌نێوان هه‌موو ئازادیخوازانی ئێران له‌ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه لهگهڵ سیاسه‌ته‌کانی له‌مه‌ودوای ڕێژیم و به‌گشتی شێوازه‌کانی خه‌باتدا هه‌بێ. له‌و نێوه‌شدا لهگهڵ ئه‌وه‌دا که ئه‌وله‌ویه‌ت پێویسته ڕێکاری دێموکڕاتیک و ئاشتیخوازانه بێ، پێویسته له هه‌ر جۆره به‌هێزکردنێكی گوتاری ئیسلاحته‌ڵه‌بانه خۆ ببوێردرێ. هاوکات هه‌وڵ بدرێ که سه‌رنج و پشتیوانیی کۆمه‌ڵگەی نێونه‌ته‌وه‌یی ڕابکێشرێ بۆ خواستی ئازادی و دێموکڕاسی له ئێران و به‌هێزکردنی ئه‌و هێزانه‌ی باوه‌ڕیان به داهاتوویه‌کی کراوه و سیستمێکی پلۆرالیستی هه‌یه که له‌ودا هه‌م مافی نه‌ته‌وه‌کان و هه‌م مافی هاووڵاتییان رێزی لێ بگیرێ.
كه‌ریم عه‌بدیان، وەک دووهەم کۆڕگێری پەنێلەکە سەرەتا ئاماژه‌یه‌كی مێژوویی كرد به به‌ر له ده‌سه‌ڵاتی ڕه‌زاشای په‌هله‌وی کە سیستمی به‌ڕێوبه‌ری فیدڕاڵی بووه. ناوبراو دواتر تیشکی خستەسەر ئەوە كه دواتر واته له سه‌رده‌می په‌هله‌وییه‌كان، سه‌رجه‌م نه‌ته‌وه غه‌یره‌فارسه‌كان خرانه په‌راوێزه‌وه و نه‌ته‌وه‌ی فارس بوو به نه‌ته‌وه‌ی باڵاده‌ست و ناسیۆنالیزمی ئێرانیش بوو به دوكتورینی سه‌ره‌كی ده‌سه‌ڵاتی سیاسی و حكوومه‌تی ناوه‌ندی. سه‌باره‌ت به دۆخی ئێستاش، كۆماری ئیسلامی نه ته‌نیا دوژمنایه‌تیی نه‌ته‌وه‌كانی ناوخۆی ئێران ده‌كا، به‌ڵكوو دژی نه‌ته‌وه‌كانی تریشه بۆیه له ڕوانگه‌ی نێونه‌ته‌وه‌ییه‌وه بارودۆخه‌كه به قازانجی ئۆپۆزیسیۆنه. عه‌بدیان كوتی لهگهڵ ئه‌وه‌دا كه تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی نه‌ته‌وه‌ییمان ده‌پارێزین، به‌ڵام ئامانجی سه‌ره‌كیمان ده‌بێ ڕووخاندنی كۆماری ئیسلامی بێ.
مه‌نسوور ئۆسانلوو، کۆڕگێرێکی دیکەی ئەو پەنێلە له قسه‌كانیدا ئاماژه‌ی به‌وه كرد كه خه‌ڵكی وه‌زاڵه‌هاتووی ئێران ئه‌م جاره‌یان له هه‌ردووباڵی ڕژیمی تێپه‌ڕاند و چیتر خه‌ڵك ناتوانن له سیستمی ویلایه‌تی فه‌قێ ژیان به‌سه‌ر به‌رن. ئه‌و گوتی كه ئینتێرنێت یه‌كێكه له‌و كه‌ره‌سه به‌هێزانه‌ی كه دواجار ده‌توانێ له‌سه‌ر چاره‌نووسی ئێران ده‌ورێكی سه‌ره‌كی بگێڕێ. ناوبراو باسی له‌وه كرد كه ئه‌م سه‌رهه‌ڵدانه له چوار ساڵ له‌وه‌پێشه‌وه كاری بۆكراوه و به‌رده‌وامی ئه‌م سه‌رهه‌ڵدانه دواجار ده‌بێته هۆی ڕووخانی كۆماری ئیسلامی.
شایانی باسه سمیناره‌كه به پرسیاره‌كانی ئاماده‌بووان و وڵامی پانێلیسه‌ته‌كان كۆتایی پێهات.
