بەیاننامە: هەڵوێستمان لە بارەی مل‌ڕاکێشانی ئێران بۆ ئیرادەی نێودەوڵەتی لە سەر کەیسی ناوکی

لە ڕۆژانی٢٦ی مارس تا ٢ی ئاوریلی ٢٠١٥ (٦تا ١٣ی خاکەلێوەی ١٣٩٤)‌‌و لە درێژەی وتووێژەکانی پێشتری نێوان کۆماری ئیسلامیی ئێران‌و وڵاتانی ٥+١لە سەر کەیسی ناوکیی ئێران،سەرئەنجام لێک تێگەیشتن‌و پێکگەیشتن لە سەر چوارچێوەیەک بۆ ڕێککەوتنی یەکجاری هاتە ئاراوە.

کەیسی ناوکیی ئێران‌و بەرنامە‌و چالاکییە ناڕوون‌و گوماناوییەکانی کۆماری ئیسلامیی ئێران لە مێژ ساڵە بووە بە هۆی کێشە‌و ناکۆکیی نێوان کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی‌و ئەو ڕێژیمە‌و، لەم سۆنگەیەشەوە چەندین بڕیاڕنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان‌و زنجیرەیەک گەمارۆی جۆراوجۆری نێودەوڵەتی، بەرەوڕووی ئێران کراونەوە کە هەم لە سەر پێوەندییەکانی کۆماری ئیسلامیی ئێران‌و وڵاتانی جیهان، هەم لە سەر ئابووریی وڵات‌و ژیانی خەڵکی ئێران، کاریگەرییەکی حاشالێنەکراویان هەبووە. بەم هۆیەشەوە کە بەردەوامی هەوڵە ناوکییە گوماناوییەکانی ڕێژیمی ئێران‌و چارەسەرنەکران‌و درێژەکێشانی کێشە‌و ناکۆکییەکانی لە گەڵ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، ئەگەری ڕووبەڕوو بوونەوەی توندترو هەڕەشە بۆ سەر ئاشتی‌و سەقامگرتوویی ناوچەی لێ چاوەڕوان دەکرێ، وتووێژەکانی نێوان ئێران‌و ڕۆژاوا لە دوای هاتنە سەرکاری حەسەن ڕۆحانی‌و پێکهاتنی جۆرێک گۆڕان لە سیاسەتی دەوڵەتی ئێران بەرامبەر پرسی ناوکی، هەم لە ئاستی جیهانی‌و هەم لە ئاستی نێوخۆی ئێران‌دا، بووە بە جێگەی سەرنج‌و بایەخپێدان. وەک دیتیشمان لە گەڵ نزیکبوونەوەی دوا‌ساتەکانی ماوەی دیاریکراو بۆ بە ئاکام گەیشتنی ئەم وتووێژانە، ناوەندە سیاسی‌و دیپلۆماتییەکانی جیهان‌و میدیا‌و بیروڕای گشتی، بە شێوەیەکی کەم وێنە سەرنجی خۆیان لە سەر ڕەوتی دانیشتنەکان‌و ئاکامەکانی چڕ دەکردەوە.ئەو وتووێژانە سەرئەنجام پێکگەیشتن لە سەر چوارچێوەیەک بۆ ڕێککەوتنی یەکجارییان لێ کەوتەوە. ئەم پێکگەیشتنە لە گەڵ کاردانەوەیەکی بەرین لە ئاستی جیهانی‌دا بەرەوڕوو بووەو، تا ئەو ڕادەیە گرنگیی پێ دراوە کە بە “هەنگاوێکی میژوویی” ناوی براوە.
حیزبی دیموکراتی کوردستان، بەو هۆیەوە کە دووکەڵی ئامانجە شاراوەکانی هەوڵە ناوکییەکانی ڕێژیمی کۆماری ئیسلامیی ئێران‌و، شوێنەوارەکانی کێشە‌و ناکۆکیی نێوان ئەو ڕێژیمە‌و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، لە پێش‌دا دەچێتە چاوی خەڵکی ئێران‌، هەموو کات گرنگیی بە ئاڵوگۆڕەکانی پیوەندیدار بەو پرسە داوە. ئێستاش کە پێکگەیشتنێک لە سەر کەیسی ناوکیی ئێران لە نێوان کۆماری ئیسلامی‌و وڵاتانی ٥+١ لە شاری لۆزان ڕووی داوە، بە پیویستی دەزانێ ڕوانین‌و هەڵویستی خۆی لەم بارەیەوە، بەم جۆرە بە ئاگاداریی هۆگران‌و دۆستانی خۆی ڕابگەیەنێ:
– لە گەڵ ئەوەی هەر دوو لایەنی کێشەکە، لە بارەی زۆر بابەتی گرنگی نێو دەقی پێکگەیشتنەکە، خوێندنەوە‌و گێڕانەوەی جیاواز لە یەکتریان خستووەتە ڕوو،
– ئەگەر چی قەرارە رێککەوتنی یەکجاری لە کۆتایی مانگی ژوئەنی داهاتوودا ئیمزا بکرێ‌و هەتا ئەو کات‌و لە ڕەوتی جێبەجێکردنی هەنگاوەکانی پێوەندیدار بە ڕێککەوتنەکە، ئەگەری سەرهەڵدانەوەی ناکۆکی‌و تەنانەت گرتنەبەری ڕەوتی لێک دوورکەوتنەوە هەیە:
لەو باوەڕە داین:
١- ناچار کردنی کۆماری ئیسلامی بە قبووڵی “شفافیت”‌و چاوەدێریی نێودەوڵەتی لە بارەی نیازو چالاکییە ناوکییەکانی‌و، گۆڕینی ئاراستەی بەرنامە‌ی ناوکیی ئەو ڕێژیمە بەرەو ئامانجی ئاشتیخوازانە، هەر لەو کاتە‌دا کە گوشاری جۆراوجۆری جیهانی‌و مەترسیی هێرش‌و پەلاماری دەرەکی بۆ سەر ئێران کەم دەکاتەوە، پێشی بە زایەچوونی بەشێکی گەورە لە سەرمایەی وڵات، دەگرێ. لەم ڕوانگەیەوە پێکگەیشتنی ئێران‌و وڵاتانی ٥+١لە سەر کەیسی ناوکی لە لۆزان، لە ڕاستای بەرژەوەند‌و ویستی خەڵکی ئێران‌و لە ڕاستای کەمکردنەوەی گرژی‌و ئاڵۆزیی ناوچەیی‌و جیهانی‌دا دەبینین.
٢- سەرەرای هەراوهوریای کاربەدەستان‌و دام‌و دەزگا تەبلیغاتییەکانی کۆماری ئیسلامی کە دەیانەوێ وا بنوێنن پاشەکشەیان بە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی کردوە، پێکگەیشتنی لۆزان بە سەرکەوتنی ئیرادەی نیودەوڵەتی بە سەر ملنەدان‌و خۆبواردنی ڕێژیمێکی هەتا ئیستا لاسارو یاخی لە پەیماننامە جیهانییەکان لە بواری هەستیار‌و گرنگی ناوکی‌دا دەزانین. لە ڕاستی دا، کۆماری ئیسلامی پاش ئەو هەمووە کەللە‌ڕەقییە لە سەر قبووڵنەکردنی مەرجەکانی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی‌و ڕاکێشانی خەڵکی ئێران بۆ نێو شوێنەوارەکانی چەندین گەمارۆی نێودەولەتی‌و، ئەو هەمووە زیانەی لەو سۆنگەیەوە بە خەلک‌و ولاتی ئێرانی گەیاندوە، ئێستا ناچار بە قەبووڵکردنی ئەو مەرجانە بووە کە پێشتر خۆی لێ دەبواردن.
٣- ڕێککەوتن لە گەڵ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لە سەر کەیسی ناوکی‌و هەڵگیرانی سزا‌و گەمارۆ جیهانییەکانی پێوەندیدار بەو کەیسە، ئەگەر لە لایەکەوە دەتوانی لە سەر ئابووریی ئێران‌و ژیانی خەڵکی ئەو وڵاتە شوێنەواری ئەرێنیی هەبێ، لە لایەکی دیکە بە مانای کەمبوونەوەی گوشاری دەرەکی لە سەر خودی ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی‌و دروستبوونی دەرفەت‌و دەست‌ئاوەڵایی هەم بۆ سەرکوت لە نیوخۆی وڵات‌و هەم بۆ مەیدانداری لە ئاستی ناوچە‌و درێژەدان بە دەستێوەردانی کاروباری وڵاتان‌و پشتگیریی تیرۆریزم‌و توندڕەوییە. ئێمە هیوادارین بە چارەسەری ئاشتییانەی کێشەی ناوکی ، دەرفەت بۆ عومدەبوونەوەی پرسی نەبوونی دیموکراسی‌و پێشیلکرانی مافی نەتەوەکان‌و سەرکوتکرانی ئازادییەکان لە ئێران پێک بێ‌و، ئیرادەی نێودەوڵەتی هەر وەک لە بواری ناوکی‌دا توانی ئەو ڕێژیمە ناچار بە چاوخشاندنەوە بە سیاسەت‌و هەڵوێستی خۆی‌دا بکا، لەم بوارەش‌دا بە هانای خەڵکی ئێرانەوە بێ‌و کۆماری ئیسلامی، ناچار بە گۆڕینی سیاسەت‌و ڕەفتاری خۆی بکا.
٤- کۆماری ئیسلامی لە ترسی تەقینەوەی ناڕەزاییەتییە نیوخۆییەکان‌و بۆ دەربازبوون لەو قەیران‌و گوشارانەی لە درێژەی پیداگری لە سەر سیاسەتێکی چەوت تووشی خۆی‌و خەڵکی ئێرانی کردوە، ملی بۆ ئیرادەی نیودەوڵەتی راکێشاوە. ئەم پاشەکشەیە، هەلومەرج‌و دەرفەت‌و بەستێنی جۆراوجۆری سیاسی بە دوای خۆی‌دا دێنێ کە هێزو لایەنە سیاسیە ئازادیخوازەکانی ئێران، چ ئەوانەی کە ئۆپۆزیسیۆنی لە مێژینەی کۆماری ئیسلامین‌و، چ ئەوانەی لە نێوخۆی وڵات‌و لە چوارچێوەی یاساکان‌و حاکمییەتی ئەو ڕێژیمە‌دا، بۆ هەلومەرجێکی سیاسیی باشتر تی‌دەکۆشن، پیویستە بۆ وەڕێخستنی خەباتێکی گشتی، بەرین‌و شێلگیرانە بیانقۆزنەوە.
٥- خەباتی خەڵکی ڕۆژهەلاتی کوردستان‌و تێکۆشانی حیزبی دیموکراتی کوردستان لە پێناوی مافەنەتەوەییەکان‌و بۆ جێگیر کردنی دیموکراسی لە ئێران، زۆر پێشتر لە سەر هەڵدانی کێشەی ناوکیی ئێران‌و ڕۆژاوا‌و، تەنانەت زۆر زووتر لە هاتنە سەرکاری ئەو ڕێژیمە هەبووە. ئەگەر چی گوشاری دەرەکی‌و هەڵوێستی لێبڕاوانەی کۆمەڵگەی جیهانی لە ئاست لاسارییەکانی ئەو ڕێژیمەمان هەموو کات بە فاکتەرێکی ئەرێنی بۆ خەباتی ئازادیخوازانەی خەلکی ڕۆژهەلاتی کوردستان‌و ئیران دژی ئەو ڕێژیمە زانیوە‌و دەزانین، باوەڕمان وایە بەردەوامیی ئەو خەباتە لە گرەوی وەدیهاتنی ئامانجەکانی خەباتی خەڵکی ئێمە دایە نەک جۆری ئەو ئاڵوگۆڕانەی بە سەر پێوەندییەکانی ئەو ڕێژیمە‌و وڵاتانی جیهان‌دا دێ. لەم ڕوانگەیەشەوە‌و لە پێناوی بەردەوامی‌و بەرەوپێشبردنی زیاتری خەباتی ئازادیخوازی،بە دەرفەتی دەزانین جارێکی دیکە‌ لە سەر هاوکاری‌و یەکگرتوویی هیزە سیاسییەکان لە ئاستی رۆژهەڵاتی کوردستان‌و ئێران پێ دابگرینەوە.

حیزبی دیموکراتی کوردستان
دەفتەری سیاسی
١٦ی خاکەلیوەی ١٣٩٤
٤ی ئاوریلی ٢٠١٥